Sizler için Almancadan çevirdiğim bu yazıda, Almanya’nın Baden-Württemberg eyaletinin Aalen şehrine bağlı Ostalb ilçesinde yerleşik Ostalb Enerji Kooperatifi üyeleri, Aalen Üniversitesi ve Aalen Şehir İdaresi/Belediyesi işbirliği ile geliştirilen araştırma aşamasındaki AA-MOBIL projesi hakkında önemli verilere yer verilmiştir.
AA-MOBIL projesi kapsamında kooperatif üyelerine uygulanan anket
Araştırma aşamasındaki AA-MOBIL, “Gelecekte nasıl dolaşacağız? Ve bunun için hangi altyapıya ihtiyacımız var?” gibi içinde bir dönüşüm gerekliliği sinyalini barındıran temel soruları projenin odağına alıyor. Araştırma sonucunda elde edilen bilgiler ışığında ortaya çıkan veriler cesaret verici. Bununla birlikte dönüşüme istekli ve hazır olan kooperatif üyelerinin işbirliği ise önemli bir irade ve kararlılığın yansıması olarak kayda değer ve anlamlı.
Bu sonuç bize, bireyin yaşam tarzına (sosyal ve kültürel), bütçesine vb.ne dokunan değişim ve dönüşüm beklentileri için geliştirilen çözümlerin, mikro düzeyde kabul görebildiği derecede, planlayıcılar tarafından makro düzeye başarı ile aktarılabilmesinin ancak mümkün olabileceğini göstermektedir. Sonuç olarak uygulamada elde edilen olumlu geri dönüşler de zamanla hedeflenen toplumsal dönüşümü kolaylaştırabilecektir.
AA-MOBIL paydaşları
AA-MOBIL projesinin özünde çok önemli üç paydaş yer almaktadır. Paydaşlarından biri yerel bir yönetim olan Aalen Şehir İdaresi/Büyükşehir Belediyesi’dir. Kamusal alanda merkezi yönetimlerin hantal idari yapılarının aksine, yerel yönetimler genel anlamda, yurttaşına fiziksel olarak daha yakın olduğundan onların hem demografik yapılarını hem de sorunlarını yakından tanımaktadır. Bu nedenle yerel yönetim idareleri yurttaşlarının yaşam standartlarının üst seviyeye taşınmasında, ihtiyaç ve sorunlarının analizi ile çözüm alternatiflerinin yaratılmasında daha esnek yapıları ile oluşan avantajlarını kullanabilmektedir. Yerel yönetim kaynaklarının kısıtlı olması durumunda da merkezi idarenin kaynaklarından finansal destek alması kaçınılmazdır. Bu projenin finansman bacağından sorumlu olan BMBF (Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı) Aalen Şehrinin geleceğe dönük projesinin yaşam bulması ve diğer eyaletler için de emsal olabilmesi yönünde yerel ve merkezi idare işbirliğine çok güzel bir örnek oluşturarak kaynak sağlamaktadır.
Projenin ikinci paydaşı olan Ostalb BürgerEnergie eG. (OBG – Ostalb Yurttaşlar Enerji Kooperatifi), üyelerinin Ostalb ilçesinde ulaşımda çevreci dönüşüm perspektifine olan inanç ve kararlılıkları sayesinde Aalen Büyükşehir Belediyesi’nin de desteğini alarak araştırma projesine katkı koymaktadır.
Projenin üçüncü paydaşı olan Hochschule Aalen (Aalen Üniversitesi) de projeye Ar-Ge çalışması ile know-how aktarmaktadır. Üniversitelerin toplumsal kalkınmada üstlendikleri önemli rollerden biri de bilimin toplum yararına paylaşılabilir ve erişilebilir olmasıdır. Aalen Üniversitesi de AA-MOBIL projesinin hayat bulması için bu çerçevede örnek bir çalışma sergilemektedir.
Bilgi Eksikliği Elektrikli Arabalara Geçişi Zorlaştırıyor
Aalen’de CO2 emisyonlarının azaltılması hedeflenmektedir. Rüzgâr ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretiminin buna önemli bir katkı sağlayacağı var sayılırken, konuyu destekleyen ve bu yönde ileriye taşıyan çok sayıda “Yurttaşlar Enerji Kooperatifleri” karşımıza çıkmaktadır. Arabalar yenilenebilir enerjili pillerle çalışabilir, partikül madde ve CO2 kirliliğini azaltarak şehir içi hava kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Bunun yanında, toplu taşımanın (özellikle otobüsler ve trenler) ve bisiklet kullanımının güçlendirilmesi gibi, bu hedefe ulaşılmasına yine önemli katkı sağlayabileceği bilinen bir dizi önlemler bulunmaktadır. Odakta olan yaklaşım, yurttaşların bireysel hareketliliğini sağlayabilmek açısından, ortaya konan her bir ulaşım gayretinin birleştirilmesi yönündedir. Uygulamalar gibi modern teknolojiler bu bakımdan oldukça değerli hizmet sağlayabilmektedir.
Araştırma Projesi
Aalen Şehir İdaresi/Büyükşehir Belediyesi, Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı (BMBF) tarafından finanse edilen AA-MOBIL araştırma projesi çerçevesinde, Aalen Üniversitesi ve Ostalb Yurttaşlar Enerji Kooperatifi (OBE) ile birlikte Aalen’de “toplu hareketlilik konsepti” için fikirler ve olası çözümler araştırılıp geliştiriliyor. Bu araştırma projesinin önemli bir kısmını, OBE üyelerine uygulanan çevrimiçi bir anket oluşturmaktadır.
Metodolojik Yaklaşım
Yurttaşların enerji ve ulaşım dönüşümüne katılımını Ostalb Yurttaşlar Enerji Kooperatifi OBE aracılığı ile teşvik edip güçlendirmek ve OBE üyesi yurttaşların ayrıntılı istek ve ihtiyaçlarını kaydetmek maksadıyla araştırma projesi AA-MOBIL çerçevesinde OBE üyelerine hipoteze dayalı sorular yöneltildi.
29 Ocak 2020 tarihinde yönetim kurulu üyesi Hans-Peter Weber ve denetleme kurulu başkanı ve büyükşehir belediye başkanı Thilo Rentschler tarafından yapılan duyuruyla, e-posta ile toplam 350 OBE üyesinden 250’sine ulaşılarak, elektronik ortamda yapılacak olan çevrimiçi ankete katılmaları istendi. Geri dönüşteki %45,2’lik yanıt oranının, karşılaştırılabilir müşteri anketlerinden çok daha yüksek olduğu dikkate alınırsa, bu sonuç kesinlikle kooperatif üyelerinin OBE ile güçlü bağlarının bir işareti olarak görülebilir.
Anketin Sonuçları
Araştırmadaki cinsiyet dağılımı (%19 kadın ve %81 erkek) ve yaş dağılımı (55 yaşın üzerinde %65) aynı zamanda OBE üyelerinin dağılımını da yansıtmaktadır. Ankete katılanların %57’sinin evinde iki veya daha fazla araba bulunmaktadır. OBE üyeleri e-bisikleti veya e-scooter’i (%57) ve hemen ardından e-arabayı yanmalı (yakıtlı) araçlara bir alternatif olarak görüyor. Ankete katılanların %40’ı bisiklete ve %35’i toplu taşımaya geçebileceğini belirtiyor.
Katılımcıların mesleki hareketliliği ile ilgili olarak, ankete katılanların yaklaşık %80’inin işe gitmek için genellikle 30 dakikadan fazla bir süreye ihtiyaç duymadıkları ve katılımcıların %50’sinin işyerinin 10 kilometre uzakta olduğu söylenebilir. Katılımcıların %68’i işe gidip gelmek için otomobil kullanıyor (%50 özel otomobil, %18 şirket arabası). Araç süren katılımcıların yaklaşık %75’i tek başına araç kullanıyor ve çoğunlukla birlikte yolculuk yapacak uygun iş arkadaşları bulunmadığını (%55) ve mesleki çevre ile ortak araç paylaşımının fazla esnek olmadığını belirtiyorlar. Katılımcılara göre büyük olasılıkla gelecekte, uygun “grup araçları” bulunması ve çalışma saatlerinin esnek olması halinde, araba paylaşımı düşünülebilir.
Günlük İşler İçin Araba
Özel alanda, araba çoğunlukla günlük işler için kullanılıyor. Anket sonuçları aynı zamanda günlük ihtiyaçların çoğunlukla (yaklaşık %58 oranında) 2 kilometrelik bir alan içinde karşılanabildiğini gösteriyor. Arabanın alışveriş için neden bu kadar önemli olduğu sorusuna verilen yanıtların %47’si “mesafe çok uzak veya mağazalar farklı yerlerde buluyor” şeklindedir.
Ayrıca “alışverişlerin bisikletle taşınamayacak kadar büyük bir ağırlığı” olduğu belirtiliyor. Ankete katılanların yaklaşık üçte ikisinin arabalarını haftada 50 kilometreye varan mesafeler için özel amaçlarla kullanması da ilginçtir. Katılımcıların boş zamanlarında arabadan feragat etme istekliliği %70 oranı ile nispeten yüksek olmuştur. Ancak bunu yapmak için toplu taşımanın (%64 oranında) daha çekici hale getirilmesi, bisiklet yolu ağının (%60 oranında) genişletilmesi ve düzenlenmesi ayrıca toplu taşımada ortak bisiklet kullanma imkânlarının (%45 oranında) iyileştirilmesi gerekmektedir. Elektromobilite alanında, burada araştırılan OBE üyeleri arasında yanlış ve eksik bilginin yaygın olduğu toplu olarak gözlemlenmektedir. Katılımcıların %97’si yeterli şarj altyapısına sahip değil. E-mobilitenin önündeki bir diğer ağırlıklı büyük engel, yüksek maliyetlere (%61) ek olarak pil teknolojisinin çevresel boyutlarıdır (%64). Mesafenin çok kısa olması da %58 oranı ile önemli bir husus olarak verilmektedir.
Prensipte Geçişe İstekli ve Hazır
Anket sonuçları ayrıca, elektrikli araçlara geçme konusundaki genel istekliliğin yüksek olduğunu da gösteriyor. Hatta katılımcıların özel araçlara yönelik önceki kullanım alışkanlıklarının değişmemesi halinde dahi, bu araçların menzili, katılımcılar tarafından normal olarak kat edilen mesafeler için ayrıca yeterli olmaktadır. Ankete katılanlar, şarj altyapısını bir sorun olarak görüyorlar. Buna ilişkin, şarj istasyon sayısının az ve halka açık e-dolum istasyonlarındaki şarj maliyetlerinin yüksek olduğu belirtilmektedir. Şarj altyapısının daha da genişletilmesi ve maliyetlerin düşürülmesi katılımcıların talepleri arasında iken, ayrıca farklı şarj gücüne sahip farklı şarj bağlantıları da sorunlar arasında sıralanmaktadır.
Her şeyden önce toplu taşıma alanında değişiklik yapılması talep edilmektedir ki, bunun için öncelikli olarak rota sıklığındaki iyileşme (%66 oranında) ihtiyacı belirtilmiştir. Ayrıca, değişikliklerin uygulanması için daha düşük fiyatlar ve daha iyi geçiş ve transfer seçenekleri talep edilmektedir.
AA-MOBIL Araştırma Projesine İlişkin Sonuç
OBE üyelerinin anketi, katılımcıların trafik karışımını optimize etmek ve böylece erişim yollarını ve şehir içini rahatlatmayı mümkün kılmak için yenilikçi fikirlere oldukça açık olduklarını göstermektedir. Burada özetlenen anket sonuçları, araştırma projesi çerçevesinde şirketlere ve çalışanlarına yönelik daha fazla anketle desteklenmektedir.
Elde edilen bilgiler ışığında, Aalen için tasarlanan “toplu hareketlilik konsepti” için yenilikçi fikirler ve çözümler geliştirilecektir. Bir sonraki proje aşamasında bunların etkinlik ve işlevselliklerinin, pilot uygulamalarda ve gerçek laboratuvarlarda sınanması planlanmaktadır.
Amaç, ölçeklendirilebilen ve böylece diğer şehirlerde de kullanılabilen, toplum tarafından kabul gören ve de ekonomik olarak uygulanabilir olan trafik durumunu sürdürülebilir şekilde iyileştirecek çözümler geliştirmektir.
Not: Baden-Württembergischer Genossenschaftsverband web sayfası DER BWGW’de, 14 Eylül 2020 tarihinde yayımlanan “Informationdefizite erschweren den Umstieg auf Elektroautos” başlıklı yazıdan Şerife Korucan tarafından çevrilmiştir. Yazı ilk olarak Ostalb-BürgerEnergie eG. üyelerinin dergisi olan Geno-Graph’ta yayımlanmıştır. Erişim
