Avrupa Sanayi ve Hizmet Kooperatifleri Konfederasyonu’nun (CECOP) bakım sektöründe kooperatif modelinin avantajlarını vurgulayan raporu geçtiğimiz günlerde yayımlandı. Raporda, kooperatiflerin bakım hizmetlerine olan katkısı, iyi uygulama örnekleri ve politika önerileri yer alıyor.
Avrupa Sanayi ve Hizmet Kooperatifleri Konfederasyonu (CECOP) tarafından hazırlanan yeni bir rapor, kooperatiflerin bakım sektöründeki yüksek talebi karşılamaya nasıl yardım ettiğini ortaya koyuyor.
Bu sonbaharda yayınlanacak olan Avrupa Bakım Stratejisi öncesinde, CECOP raporu, kooperatiflerin bakım sektöründeki zorluklara nasıl çözüm bulduğuna odaklanıyor ve en iyi uygulamaları sergiliyor.
AB Sosyal Koruma Komitesine göre, 2050’ye geldiğimizde uzun dönemli bakım hizmetleri 38,1 milyon Avrupalı için elzem olacak. 2019’da bu rakam 30,8 milyondu. Rapor, sektörün karşı karşıya olduğu zorlukların bazılarına dikkat çekiyor: Mesela çalışanlara yetersiz ödeme yapılması ya da hiç ödeme yapılmaması, prekarya istihdam koşulları ve işin hem fiziksel hem de duygusal bakımdan yorucu olması. Rapor kooperatiflerin, bakım hizmeti alanlara kaliteli hizmet ve bakım çalışanlarına kaliteli iş koşulları sunarak bu sorunlara çözüm olabileceklerini savunuyor.
Sektör özellikle 14.000’den fazla kooperatifin beş milyondan fazla kişiye hizmet sunup 400.000 işçiyi istihdam ettiği İtalya’da çok gelişmiş. Aynı şekilde İspanya’da 1.000 kooperatif, 67.000 kişiye bakım hizmeti veriyor ve 3.000 çalışana doğrudan istihdam sağlıyor. Ve İsveç’te çocuk bakımının %10’u kooperatifler tarafından yapılıyor. Bunların bazıları ebeveynler tarafından işletilse de kalanları işçi kooperatifleri ya da çok paydaşlı kooperatifler.
Rapor, kooperatif sahipliği (yalnızca işçilere ait ya da bakım hizmetini alanlar, kamu kurumları ve diğer ortaklar gibi başka paydaşlarla birlikte sahip olunan) ve özel işletmeler arasındaki ayrımın altını çiziyor.
Ayrıca kooperatifler ve sosyal girişimlerdeki çalışma koşulları üzerine yapılan 2019 tarihli Eurofund çalışmasına atıfta bulunuyor. Bu çalışma, kooperatiflerin tam zamanlı, kalıcı işleri yani çoğunlukla kaliteli bir işin göstergesi olarak kullanılan ‘standart istihdam’ modelini sunmayı tercih ettiğini ortaya koymuştu. Eurofound araştırmasına katılan kooperatif çalışanları, iş kalitesini mutlak anlamda ve benzer kuruluşlara kıyasla yüksek olarak değerlendirdiler. Sosyal çevreye, işyerinde söz sahibi olmaya ve temsil edilmeye, çalışma-boş zaman dengesine ve görev takdirine iyi not verdiler. Ayrıca yeteneklerini geliştirmek için pek çok fırsatları olduğundan, yüksek iş güvenliği derecesinden ve “çalışanlara kurum içinde kariyer olanakları sağlamaya gerçekten istekli olunmasından” bahsettiler.
Her ortağa bir oy hakkı ilkesiyle yönetilen girişimler olarak kooperatifler işçi-ortaklarını içsel yönetim meseleleri konusunda da eğitebilir. CECOP raporu bunun, ortakların “kendi istihdamları üstünde tam kontrolleri olmasını ve bir işbirliği kültürünün yerleşmesini” sağladığını söylüyor.
Çalışma-boş zaman dengesini korumak, bakım çalışanları için başka bir güçlük ve burada da kooperatifler bir fark yaratabilir. CECOP raporunun açıklamasına göre “pek çok kooperatif ortaklarının yaşam koşullarını iyileştirmek çaba gösteriyor ve çalışanların üstündeki baskıyı azaltan ek hizmetler sunuyor.”
Bu bulgulara dayanarak, CECOP raporu bir takım önerilerde bulunuyor: Kooperatiflere ihtiyaç duydukları yasal, siyasi ve finansal desteğin sağlanması; kamu ihalelerinde en düşük fiyat kriterini kullanmak yerine bakım hizmetinin, kaliteye öncelik verilen zaruri bir hizmet olarak görülmesi; bakım hizmetlerini sağlayan kooperatiflerin devlet yardımına erişimlerinin iyileştirilmesi; kooperatiflerin yasal çerçevede bakım hizmeti veren kilit aktörler olarak desteklenmesi, kayıt dışı ve öz örgütlenmeli bakımın dönüştürülmesi; bakım sektöründe dijitalleşmenin ve yeniliğin desteklenmesi.
Avrupa Birliği tarafından finanse edilen raporun tamamına CECOP’un internet sitesinden erişilebilir.
Not 1: Anca Voinea’nın 8 Temmuz 2022 tarihinde Coop News’te yayımlanan “CECOP report highlights the advantages of the co-op model in the care sector” başlıklı yazısından Barış Soysaraç tarafından çevrilmiştir. Erişim
Not 2: Öne çıkan görsel, Hospice photo created by freepik
