Belçika’nın önemli yenilenebilir enerji kooperatiflerinden biri olan Ecopower-Cvba, 1991 yılında kurulmuş ve 2003 yılında elektrik üretmeye başlamıştır. Üye sayısı 58.000’i aşan Ecopower-Cvba, tüketicilerine sağladığı 90 GWh’lik elektrik enerjisinin yaklaşık %82’sini kendisine ait rüzgâr, güneş, fotovoltaik enerji sistemlerinden üretmektedir.
2018 sonu itibarı ile 43 çalışanı bulunan kooperatif; demokratik, merkezi olmayan ve sürdürülebilir bir enerji sisteminin geliştirilmesi ve vatandaşların katılımları ile enerji tedarikinin kontrol edilmesi yoluyla enerjinin, ithalattan ve büyük ticari şirketlerden bağımsız hale gelmesi için çalışmaktadır.
Diğer yenilenebilir enerji kooperatiflerini aktif olarak desteklemek ve iş birliği yapmak Ecopower-Cvba’nın felsefesinin önemli bir öğesidir. NRC tarafından tanınan ve Flaman kooperatif ağı Coopkracht’ın üyesi olan kooperatif, Uluslararası Kooperatifçilik İlkelerine uygun olarak çalışmaktadır. Ayrıca kurucu ortağı olduğu REScoops.eu, REScoop Vlaanderen ve EnergieID üyesi olarak bu kuruluşlara önemli katkılarda bulunmaktadır.
Yazıyı hazırlarken, Ecopower-Cvba yenilenebilir enerji kooperatifinin web sayfasından ve Ecopower-Cvba koordinatörü Jim Williame’nin, 10-11 Eylül 2018 tarihleri arasında İzmir’de düzenlenen “3. Yenilenebilir Enerji Kooperatifleri Konferansı”nda yaptığı sunumdan (Williame, 2018) yararlandım.
Ortaklar
Ecopower-Cvba kooperatifinde üyeler bir veya daha fazla pay satın alabilir. Ancak 2014 yılından bu yana, kişi başına 20 pay sınırı vardır. Bir pay 250 €’dur ve sermayedeki büyük dalgalanmalardan kaçınmak için 6 yıllık bir süre için sabittir. Bu değer üye başına 5.000 €’luk yatırıma karşılık gelir. Kooperatife girişte ortaklık payı dışında herhangi bir ücret söz konusu değildir. Belçika yasaları uyarınca yıllık risturn dağıtımı pay başına en çok %6 ile sınırlandırılmıştır. Genel Kurul’da oy hakkı kooperatife katkıda bulunulan sermayenin büyüklüğüne bağlı değildir. Oy hakkı, “bir kişi, bir oy” demokratik ilkesine dayanmaktadır.
Finansman ve Yatırımlar
2018 sonu itibarı ile sermayesi 54 milyon € ve toplam aktifleri 75 milyon € olan Ecopower-Cvba kooperatifinin enerji yatırımları bulunduklara yerlere, kurulu güçlerine ve yatırım maliyetlerine göre Tablo 1’de sunulmuştur.
Tablo 1. Ecopower-Cvba Elektrik Üretim Tesisleri
| Kuruluş | Tür | Güç (MW) | Yer | Yatırım (Milyon €) |
| 2001 2011 2005 2007 2010 2011 2012 2013 2015 2016 2003 2004 2009 2007-2012 2007 | Rüzgâr Rüzgâr Rüzgâr Rüzgâr Rüzgâr Rüzgâr Rüzgâr Rüzgâr Rüzgâr Rüzgâr Hidroelektrik Hidroelektrik Hidroelektrik Foto voltaik Biyokütle | 4.2 4.6 4.4 0.76 4.6 2.3 2.3 2.05 8.2 4.1
0.1
5.26 0.25 MWe | Eeklo Eeklo Genta Gistelb Doornik Waimes Mesnil Essen-Kalmthout Asse Beersel Overijse Rotselaar Schoonhoven Vlaanderen Eeklo | 4.125 6.430 4.700 0.810 7.060 3.800 4.150 2.700 10.375 5.000
0.720
14.570 0.475 |
aToplam 22 MW gücündeki bir rüzgâr parkının %19,93’üdür.
bToplam 2.3 MW gücündeki bir rüzgâr parkının %33’üdür.
Ecopower, Tablo 1’de sunulan elektrik üretim tesislerine ek olarak 2014 yılında Limburg-Ham’da, 11,75 Milyon € yatırım bedelli, odun peletleri üreten bir tesis inşa etmiştir. Bu üretim tesisi yıllık toplam 40 bin ton üretim kapasitesine sahiptir.
Yönetim ve Denetim
İdari Yapının İşleyişi
Ecopower-Cvba, yönetim kurulu tarafından yönetilen ve genel kurul tarafından denetlenen bağımsız bir kooperatiftir. Diğer kuruluşlar, Ecopower-Cvba’da pay sahibi olabilir, ancak bir kişi veya kuruluş tarafından satın alınabilecek pay sayısının 20 ile sınırlanmış olması nedeniyle bu tür ortakların sayısı fazla değildir.
Genel Kurul
Ana sözleşmede yıllık genel kurulların Nisan ayının ikinci Cumartesi günü yapılacağı belirtilmektedir. Tüm üyeler genel kurula bizzat davet edilir. Her üyenin sahip olduğu pay sayısına bakılmaksızın bir oy hakkı vardır. Genel kurula katılmayanlar vekâlet verebilirler. Genel kurulda hazır bulunan herhangi bir üye, genel kurulda hazır bulunmayan bir üye için vekil olabilir. Genel kurulda geçen mali yıl ve gelecek ile ilgili değerlendirilmeler yapılarak kararlar alınır. Yönetim kurulu üyeleri seçilir.
Yönetim Kurulu
Genel kurul tarafından seçilen yönetim kurulu en az 3 üyeden oluşur. Genel kurulda alınan kararların uygulanmasından yönetim kurulu sorumludur.
Günlük Yönetim
Günlük yönetim, kooperatifin günlük işleyişini yürütür. Günlük yönetim, yılda 5 kez toplanan yönetim kuruluna karşı sorumludur ve yönetim kurulu tarafından alınan kararları uygular.
Proje Grubu
Proje grubu, tüm proje yöneticilerinden oluşur ve 2 haftada bir toplanır. Günlük yönetim üyeleri de proje grubunun üyesidir. Yeni veya mevcut projelere ilişkin kararlar proje toplantılarında alınır. Proje grubu, yönetim kuruluna karşı sorumludur.
Denetim
Ecopower-Cvba ana sözleşmesine göre denetçiler kooperatif işleyişini kontrol ederler. Bu görevi yerine getirirken yönetim kurulu kararlarını yakından takip ederler. Görev süreleri 3 yıldır. Denetçilerin, bulguları ve önerilerini içeren raporlar her zaman yıllık raporlara eklenir ve web sitesinde de yayınlanabilir.
