Meksika’da bir deyiş var; “kollarımızı sıvalayalım ve işe koyulalım”.
2002 yılında, Atlantik’teki en şiddetli ikinci kasırga olan Isidore kasırgası Meksika’nın batı yakasını vurduktan sonra yerel kadınlar su komitesinden başlamak üzere yaşanan yıkımı tamir etmek üzere bir araya geldiler. Bir iyileştirme çalışması olarak başlayan program, o zamandan bu yana yaşamı ve geçimi sağlayan ekosistemin dayanıklılığının korunması için kapsamlı bir projeye dönüştü.
Birlikten Kuvvet Doğar
Gonzalo Río Arronte Vakfı‘nın sağladığı fon ve UNDP Meksika tarafından yönetilen ve uygulanan Afet Riskini Azaltma Topluluk Komitesi ile yerel su yönetimi çözümlerini desteklenmekte ve akiferlerin tarımsal sanayi atıklarından kaynaklanan kirlenmelerini izlemek ve önlemek için bölgesel yönetişim ile çalışılmaktadır.
Su yönetimine ek olarak, Afet Riskini Azaltma Topluluk Komitesinden kadınlar da dikkatli bir orman yönetimi ve muhafazası gerektiren ve ailenin temel gelirini sağlayan yerel bir kekik türünü (Lippia Graveolens) toplamaktadırlar. Kadın kooperatifi şu anda, kekik ormanını sürdürülebilir bir şekilde yönetmek ve ürüne değer katmak için bir strateji tasarlamaktadır. Bu amaçla UNDP tarafından Küresel Çevre Kuruluşu Küçük Hibe Programı (SGP) ile desteklenmektedir.
Afet Riskini Azaltma Topluluk Komitesi Başkanı Manuela Poot Chuc ifadesi ile;
“Tüm hayatımız ormandan. Orman bizim ilacımız, evlerimiz, yemeğimiz, her şeyimiz. Doğa olmadan yaşayamazdık.”
Simbiyotik İlişki
Ayrıca, 2002’de Isidore Kasırgası’ndan etkilenen ve daha sonra Yucatán Yarımadası’nı vuran kasırgalardan etkilenen Sudzal Belediyesi’ndeki çiftçiler (Mérida şehrinin yaklaşık 75 km doğusunda bulunuyor), toprakla uyum içinde yaşamak için daha güçlü yollar arıyorlardı.
UNDP’nin SGP (Küçük Destek Programı) desteğiyle, Sudzal Arıcılık Kooperatifi, topluluğun organik arıcılığı sürdürmeye katkıda bulunmak için hibe aldı ve yüzlerce hektar ormanı destekledi. Bu sürdürülebilir, çevreyi koruyan gelir akışının gelecekte uygulanabilir olmasını sağlamak için SGP ve PMR; adil ticareti ve organik arıcılığı desteklemektedir. EDUCE Kooperatifi, küçük ölçekli arıcıların kârlı uluslararası pazarlara bağlanmasında adil bir aracı konumunda.
Proje 942,48 hektar ormanın yönetimini, ağaç dikimini, korunmasını ve iyileştirilmesini sağlayarak biyolojik çeşitlilik ve ekosistem verimliliğinin arttırılmasını teşvik etmektedir. Böylelikle iklim değişikliğini azaltmaya yardımcı olmaktadır. Arıcıların ilgisini çeken çiçek türlerinin başka olumlu etkileri de var: endemik türlerin korunması, tohumların toplanması ve dağıtılması ve istilacı türlerin rekabetini azaltması.
Kabak, Mısır ve Fasulye: 4.500 Yıllık Yerelleştirme
Geleneksel çiftçilik sistemini (milpa) kullanan bir Maya çiftçi grubu, Yucatan’ın Güney Mikro Bölgesinde sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek ve koruma çabalarını iyileştirmek için SGP hibesine başvurdu ve aldı.
Maya çiftçileri proje faaliyetlerinin bir parçası olarak, iklim değişikliğine uyum sağlamak ve bölgelerini korumak için yerel topraklara adapte olmuş bir tarımsal sistem geliştirdiler. Bu yenilikçi, becerikli ve sürdürülebilir ruh, kabak, mısır ve fasulyenin üçlüsü ile örnek olmuştur.
Mayalama Hareketi
Sağlıklı yerel topraklar ile yerli tohumlar arasındaki simbiyotik ilişkiyi beslemenin bir yolu da yerel gübrelerdir. Yerliler bir orman toprağı bakterisinin şeker ve buğday kepeği ile büyümesini destekleyerek mikrobiyal topluluğu geliştirdiler. Bir ayı anaerobik, bir ayı aerobik olmak üzere iki ay mayalanma işleminden sonra ortaya çıkan bulamaç, güçlü bir toprak besin kaynağı haline geldi.
Bu bir agroekolojik devrim. Maya çiftçi ve Misioneros AC üyesi Humberto Chable,
“Bu tekniklerle, ormanın doğurganlığını ve verimliliğini alıyoruz ve onu kullanıyoruz. Ormanın doğurganlığını buluyoruz ve onu yetiştiriyoruz.”
Dayanıklı Gelecek
Biyolojik çeşitlilik sağlıklı ekosistem işleyişinin ve temiz hava ve su gibi ekosistem hizmetlerinin sağlanmasının temelini oluşturur; yerel geçim kaynaklarına ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunur ve 2030 Gündemi ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine (SKH) ulaşmak için esastır.
Bu projelerde çalışan pek çok kişi Meksika’nın yoksullukta SKH 1, sıfır açlıkta SKH 2, sağlık ve refah üzerine SKH 3, iklim eyleminde SKH 13 ve karada SKH 15 hedeflerine ulaşma çabalarını artırıyor.
Not: UNDPLAC tarafından 26 Kasım 2018 tarihinde yayımlanan yazıdan çevrilmiştir. Erişim
