Kooperatif bağları dokunan şehir Buldan ve dokumacılıkla bağlar kuran bir kooperatif; en güzel tarafı ise 1937’de Atatürk’ün talimatıyla kurulmuş olması. Buldan’ın dokumacılıkta marka olmasını sağlayan kooperatif, bugünlerde en görkemli günlerini yaşıyor. Kültürel miras niteliğinde olan 197 ortaklı Buldan Dokumacılık Küçük El Sanatları Kooperatifi sosyal ve ekonomik açıdan her geçen gün daha çok güçleniyor. Gelin, bu mucizevi hikâyeye yakından bakalım.
Ahmet Bilgin, öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
1978 yılı Buldan doğumluyum. Çocukluk yaşamım Buldan’ın özü olan dokuma tezgâhı atölyelerinde, masır makinesinde, kısacası tezgâh atölyelerinin içerisinde geçti. Dokumacılık aile mesleğimiz. Babam Buldan’ın sayılı eski kara tezgâh ustalarındandı. İlkokulu, ortaokulu ve liseyi Buldan’da okudum. Lise mezunuyum. Mesleki anlamda okul bittikten sonraki süreçte de zamanımı aynı şekilde tezgâh dokumasıyla, Buldan dokuma ürünleriyle uğraşarak geçirdim. 15 sene bir ihracat firmasında aksesuar işiyle uğraştım. Profesyonel firmalarla çalışma fırsatım oldu. Bu süreç bana farklı değerler kattı, Buldan için düşündüğümde de dokuma kültüründe bana farklı bir vizyon kattı. 2014 yılında sektörel bazda bir değişiklik yapmak zorunda kaldım, ihracat firmasından ayrılıp kendi işletmemi kurdum. Şu an, yine küçük el sanatları diyebileceğimiz aksesuar işiyle uğraşmaktayım. Buldan’daki kültür turizminin gelişmesi ve Buldan dokumasının tanımıyla ilgili de geniş kapsamlı çalışmalarımız devam etmekte.
Küçük sanat kooperatifi tüzel kişiliğini taşıyan ilk kooperatif
1. No’lu Buldan Dokumacılık Küçük El Sanatları Kooperatifi ile yolunuz nasıl kesişti?
Atatürk talimatıyla 1937 yılında kurulan BuldanKoop, ilk kez küçük sanat kooperatif tüzel kişiliğini taşıyan bir kooperatif olmuştur. Kooperatifimizin kuruluş yıllarında asli görevi ortaklarına hammadde tedarik etmekti. O yıllarda hammadde sağlamak çok zor olduğundan kooperatif ortaklarına hammadde sağlamak amacıyla kurulmuş. Bu, kooperatifleşmek adına o süreçlerde yapılan bir çalışmadır. Kooperatif ortaklarına sağlanan hammadde desteği, sonraki yıllarda kooperatif ortaklarımızın ürünlerinin pazarlanması konusunda bir ivme kazanarak ilerlemiş.
Kooperatifçilik bizde bir kültür
Benim kooperatifle tanışmam babam sayesinde oldu. Babam kooperatif ortaklarındandı, geçmiş yıllardan gelen babamın ortaklığıyla devam ediyorum. Kooperatifçilik bizde bir kültür; Buldan’da dokumacılık işiyle uğraşan, kooperatife ortak olan ailelerin çocuklarına ortaklık devri sağlanıyor. Kooperatif ortaklığı aile ortaklığı gibi oldu. 12 senedir başkanlık yapıyorum. Öncesinde 4 yıl yönetim kurulu üyesiydim. Toplamda 16 yıldır kooperatifin yönetim kurulu üyesi olarak görev yapıyorum, sorumluluklarımı yerine getiriyorum.
Kooperatifin kaç ortağı var?
Kooperatifimizde şu an 197 ortağımız bulunuyor.
Ortaklarımızın kendi imkânlarıyla yapmış oldukları üretim kooperatif markası altında pazarlanmakta
Kooperatifin bir üretim merkezi var mı?
Maalesef, artık hammadde desteğimiz yok; 1989 yılındaki yasa değişikliğinden kaynaklı bazı haklar elimizden alınmış. O dönemde ortak sayımız 2.000’in üzerindeymiş. Hazirun toplanamaması, ortakların bir araya gelememesinden kaynaklı, mali ve idari genel kurullar yapılamaz hale gelince mecburen sermaye artışına gidilmiş. Sermaye artırımına 197 ortak katıldığı için onların hakları devam etmekte. Geri kalanların ortaklığı feshedildi. Mevcut durumda genellikle, ortaklarımızın kendi evlerinde, atölyelerinde ürettiği ürünlerin pazarlaması yapılıyor. Şu anda kooperatif mağazasında görmüş olduğunuz ürünlerin tamamı kooperatifimizin kendi ortaklarının el emekleri. Yani hammadde sağlamak olmasa da ortaklarımızın kendi imkânlarıyla yapmış oldukları üretim kooperatif markası altında pazarlanmakta.
Kültür turizmine dokumacılık perspektifinden katkı sağlamak istiyoruz
Kooperatifin ana gelirleri neler, satışlar dışında gelir var mı?
2019-2020 yılına kadar geçmişten kalan dükkânlar ve derme çatma bir arsamız vardı. Bu alanlardan kira gelirlerimiz ve bir çalışanımız var. 2019’dan sonra büyük arsamızdaki derme çatma 5 dükkânın bulunduğu alanla ilgili güzel bir çalışma yaptık. 2020-2021 yılında da inşaatı bitirdik. Bu sayede ekonomik anlamda kooperatifi çok üstlere taşıyacak bir noktaya geldik. Gelirlerimiz arttı. Kooperatifte birçok çalışma yapmak istemiştik ancak önümüzde hep ekonomik engeller vardı. Artık bundan sonraki süreçte ekonomik açıdan çok daha rahat olacağız. Yeni çalışmalarımız olacak; hizmet binamızın dış cephe giydirmesi tarihi konak şeklinde yapılacak. Projemiz hazırlanıyor, üst katları da butik otel olarak düzenleyeceğiz. Böylelikle kültür turizmine dokumacılık perspektifinden katkı sağlamak istiyoruz. Ekonomik güce ulaştığımız için markalaşma hareketini de başlattık, ortaklarımıza daha faydalı olmak istiyoruz. Kooperatifimizi özüne döndürmek istiyoruz.
Kooperatifçilik kültürünü daha yükseğe taşımamız gerekiyor
Bu bilgiler için çok teşekkürler. Son olarak sormak istediğim; kooperatifçilikle ilgilenmek neden önemli ve gereklidir size göre?
2014 yılında Buldan Kent Konseyi kuruldu. Konseyin ilk Genel Kurulundaki konuşmamda Buldan’daki dokumanın daha yüzeye taşınması ve Buldan dokumasına toplumsal anlamda sahip çıkılması gerektiğini belirtmiştim. Geçmiş süreçte Buldan’da birçok kooperatif birliktelikleri olmuş, ancak bu girişimler yürümemiş. Bununla ilgili çalışma yapılması gerektiğini her zaman söyledim. Birlikte üretip, birlikte pazarlayıp, birlikte satış yapmak her zaman avantajlıdır. “Birlikten kuvvet doğar” demişler, bunun bağlamına bakarsak kooperatifçilik kültürünü daha yükseğe taşımamız gerekiyor. Bu yüzden kooperatifçilik benim için çok önemli.
Söyleşi teklifimizi kabul ettiğiniz için çok teşekkür ederiz, Buldan Kooperatifinin başarılarının devamını dileriz.
