Kooperatif İstatistikleri

İstatistiksel bilgiler, içinde bulunulan zamanın yönetiminde ya da geleceğe ilişkin planlamalarda anahtar konumundadır. Politikaların oluşturulması, politika uygulamalarının değerlendirilmesi için doğru, tutarlı, güvenilir ve karşılaştırılabilir verilere gereksinim duyulur.

Sosyal ekonominin herhangi bir bölümü için sistematik ampirik veriyi düzenli olarak çok az sayıda ülke üretmektedir. Konu kooperatifler olduğunda da durumun fazla değişmediğini; istenilen içerik ve kalitede istatistik bulunmadığını görüyoruz. Oysa bu bilgiler olmadan kooperatiflerin ortaklarına, çalışanlarına, ekonomiye ve topluma olan etkilerini ölçmek olanaksız hale gelmekte.

Eldeki kısıtlı ve bir miktar geriden gelen veri ile yetinmek durumunda olduğumuzu kabul ederek kooperatifçiliğin görünümüne baktığımızda temel verileri şu şekilde özetleyebiliriz.

Dünyada:

• 145 ülkede 1 milyarın üzerinde ortak ve müşteriye sahip 2,6 milyon kooperatif (GCC).
• Fransa ekonomisinden daha büyük bir küresel kooperatif ekonomisi; bir ülke olarak birleştirilseydi, sıralamada Alman ekonomisinden hemen sonra dünyanın en büyük beşinci ekonomisi olarak yer alırdı (GCC).
• Kooperatiflerin sahip oldukları toplam varlıkların değeri 19,6 trilyon Dolar (GCC).
• Dünya genelinde kooperatiflerin yıllık geliri, küresel gayrisafi yurtiçi hasılanın %4,3’üne eşit ve 2,98 trilyon Dolar (GCC).
• 156 ülkeyi kapsayan veriye göre dünya ölçeğinde, tam zamanlı ve yarı zamanlı olarak kooperatiflerde  istihdam edilenlerin sayısı en az 279,4 milyon kişi (CICOPA).
• Kooperatiflerde ya da kooperatiflerin faaliyet alanında istihdam edilenlerin sayısı dünyada çalışan nüfusun %9,46 sı (CICOPA).
• En yaygın kooperatif türü tarım kooperatifleri (GCC).
• Yeni Zelanda, Hollanda, Fransa ve Finlandiya’da ulusal gelirin %10’undan fazlası kooperatifler tarafından üretilmekte (GCC).

Avrupa’da:

• 141 milyonu aşan ortağa sahip 176.461 kooperatif işletmesi (EUROPE COOP) .
• Avrupa nüfusunun %17’sinden fazlası bir kooperatifin ortağı (EUROPE COOP).
• Hollanda’da her birey en az bir kooperatifin ortağı, Finlandiya’da nüfusun %85’i bir kooperatife ortak (EUROPE COOP).
• 4,7 milyon kooperatif çalışanı (EUROPE COOP).
• Yıllık iş hacmi 1 milyar Avrodan fazla (EUROPE COOP).
• En çok kooperatife sahip üç Avrupa ülkesi: İtalya, Türkiye ve İspanya (EUROPE COOP).
• Kooperatif sayısına göre en geniş sektörler sanayi ve hizmetler; yıllık iş hacmine göre sıralama yapıldığında ilk sırada tarım sektörü var (EUROPE COOP).
• Yıllık iş hacmine göre en büyük beş kooperatif listesinde Almanya’dan iki, Fransa’dan üç kooperatif bulunuyor (EUROPE COOP).
• Belçika’da bir eczaneye girdiğinizde bir kooperatifte olma olasılığınız %20 (EUROPE COOP).
• Polonya’da her üç kişiden biri kooperatiflerin sahip olduğu evlerde yaşıyor (EUROPE COOP).
• Fransa’da kooperatif işletmeleri, yaklaşık 1 milyon iş yani ülkedeki toplam istihdamın %3,5’ini sağlıyor (EUROPE COOP).
• Almanya’da kooperatif bankalarının 16 milyondan fazla ortağı bulunmakta (EUROPE COOP).
• İtalya’da tarımsal gıda sektörünün %50’si kooperatifler tarafından yönetiliyor (EUROPE COOP).

Türkiye’de:

• 7.422.994 ortağıyla, 30 farklı türde, 53.259 kooperatif (ILO).
• Faaliyet alanına göre kooperatif sayılarına bakıldığında en çok kooperatif, konut yapı alanında; tarımsal kalkınma kooperatifleri ve motorlu taşıma kooperatifleri ikinci ve üçüncü sırada yer almakta (KOOP GTB).
• Ortak sayısına göre ilk üç sırada pancar ekicileri kooperatifleri, konut yapı kooperatifleri ve tarım kredi kooperatifleri bulunmakta (KOOP GTB).
• Kooperatiflerin yıllık toplam cirosu 300 milyon Avrodan fazla (EUROPE COOP).
• Ciroya göre en büyük üç kooperatif Pankobirlik, Tarım Kredi ve Farma Lojistik (EUROPE COOP).
• En çok kooperatife sahip ikinci Avrupa ülkesi olmasına karşın ortak sayısı, çalışan sayısı ve yıllık ciro sıralamalarında ilk üç ülke arasında yok (EUROPE COOP).