Sosyal ve dayanışma ekonomisinin içinde olanlar için, bazen olumlu ve iyimser görüşlerin bir yankı odası içinde tekrarlanması kolay olabiliyor. Sosyal ve dayanışma ekonomisini büyütmek için atılması gereken adımlar var ve bunların dile getirilmesi hepimiz için büyük önem taşıyor.


Vic van Vuuren, Birleşmiş Milletler Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi Kurumlar Arası Çalışma Grubu (UNTFSSE) ve Uluslararası Çalışma Örgütü İşletmeler Dairesi Başkanı

Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi (SDE)’nin yüzleştiği en büyük zorluklardan biri de küresel sorunlara cevap üretmede “niş” bir oyuncu olmaktan uzaklaşıp toplumsal, çevresel ve ekonomik sorunların üstüne giden, vazgeçilmez ve “ana akım” bir etmen haline gelmek. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA)’nda bahsi geçmemesine rağmen, SDE bu hedeflere ulaşılmasında önemli bir rol oynuyor.

Küresel Bilançoda SDE’nin geçmişte ve bugün Covid-19 salgınıyla kötüleşen küresel sorunlara çözüm bulmakta giderek daha önemli bir rol oynadığına şüphe yok.

Daha derinlemesine analizler gereksiz. Dünyada büyük bir toplumsal yetersizlik, eşit derecede büyük çevresel sıkıntılar ve yetersiz ekonomik büyüme var. Bunların birleşimi SKA’na ulaşılmasını engelliyor ve hepsinden önemlisi insanların çektikleri ıstırabı ve zorluğu devam ettiriyor.

Daha iyisini inşa etmek için dünyanın bu üç alanda insan ve gezegen merkezli bir yaklaşıma ihtiyacı var. O halde hadi küresel seviyeden başlayalım. SKA gibi harika bir küresel planımız var. Bu yüzden o kutucuğu işaretleyebiliniz. Asıl sonraki uygulama aşamasında tutarsız ve yetersiz bir performansla karşılaşıyoruz. Tüm bu küresel sorunları çözecek sihirli bir değnek yok ama çözümlerin nerede olduğunu bilerek ve onları geliştirerek ilerlersek, gelecek için iyi bir formül bulabiliriz. Küresel liderler tartışmaya devam ediyor ve pek çok eylem planı görüşme ve uygulanma aşamasında ama ne yazık ki bunlar yeterli değil. Örneğin, şu sıralar Glasgow’da düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP26).

Bunun SDE ile ne alakası olduğunu sorabilirsiniz. Şöyle ki, SDE, amacı, üyeleri ve değer temelli tabanı ile küresel zorlukları etkili ve insan ve gezegen merkezli bir şekilde ele almak açısından en uygun araçlardan biri. Öte yandan ben, SDE’nin dünyanın en iyi saklanan sırlarından biri olduğunu ileri süreceğim. En başta belirttiğim gibi SDE pek çok ekonomide hayati bir rol oynuyor ama aynı zamanda SDE’nin yeteneğinin hakkını veremediğinin de farkına varmamız gerekli. Pek çok ülkede, SDE’ni, fırsatlardan ziyade zorunluluk ve hayatta kalma güdülerinin yönlendirdiği bir platform olmaktan çıkarmalıyız.

SDE’nin faaliyetlerinin ölçeğini büyütüp olumlu etkisini arttırması için bazı temel unsurların ele alınması gerekiyor. Bu bağlamda,  ilerlerken elimizde sağlam bir temele sahip olmalıyız. Bunun için de bir an durup düşünmeli ve uzun vadeli bir bakış açısı edinmeliyiz. Bu biraz zaman alabilir ama bazı temel bileşenlerin eksik olduğunun farkında olmamız gerekli. Öncelikle, SDE için Birleşmiş Milletler (BM) Kararını geçirmeye uğraşan hükümetleri destekliyorum. Bu tanınma ve SDE’nin yaygın olarak anlaşılması, küresel stratejik planın ve SDE’nin SKA’na erişmekte ve onları yerelleştirmekte oynadığı rolün tanınmasının önemli bir parçası. Ondan sonra, SDE’nin genelgeçer tanımı üzerinde anlaşmamız gerekli ki hepimiz aynı telden çalabilelim. Bunun vakti geldi de geçiyor ve ILO’nun Haziran 2022’de yapılacak Uluslararası Çalışma Konferansında “işin insan merkezli geleceği için SDE” üzerine Genel Tartışma yapılacağından konuyu ele alma fırsatı doğdu.

Elimizde BM’nin SDE kararı ve üstünde anlaşılan bir tanım varken, bir sonraki adım, SDE’ni, SKA ve kapsayıcı ve sürdürülebilir kalkınma ile uyumlu ulusal hedeflere ulaşmakta esaslı bir rol oynayabileceği ulusal stratejilerde ana akımlaştırmak olacaktır. SDE’ni çoktan ulusal stratejilerinde ana akım yapan ülkeler var ama sayıları az ve genelde tek bir kıtayla sınırlılar.

Son iki yıldır, Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi Kurumlar Arası Çalışma Grubu (UNTFSSE) faaliyetlerini başlıca birkaç alana odakladı. Bu alanların arasında SKA için bir SDE Bilgi Merkezi kurmak, SKA için SDE’nin geliştirilmesi programını hazırlamak, küresel seviyede SDE hakkında bir eğitim açığı analizi yapmak ve hükümetlerin SDE konusundaki BM kararına yönelik çabalarını desteklemek var. Özellikle üç ana konu üzerinde çalışıyoruz: SDE’nin görünürlüğünü arttırmak, SDE hakkındaki farkındalığı ve bilgi birikimini desteklemek ve UNTFSSE’nin 30’dan fazla üyesinin ve gözlemcisinin gerçekleştirdiği eylemleri koordine etmek.

Yukarıda bahsedilen SKA için SDE programı ülkelere, özellikle gelişmekte olanlara, SDE’ni ulusal politikalarına ve stratejilerine katmalarına yardım edecek. Şu anda bu değerli aracı oluşturmakta bize katılacak ortaklar arıyoruz. Bu açılım, çok ihtiyaç duyulan imkân sağlayıcı bir ortamı yaratmayı da içeriyor. Pek çok SDE girişiminin ve ekosisteminin Covid-19 salgını sırasında dağıtılan ulusal kurtarma paketlerinden, tanım veya yeterlilik ölçütlerinin dışında kalarak faydalanamayışları ortam eksikliğine dikkat çekti.

Dahası, Bilgi Merkezi platformu araştırmaya dayalı çıktılar için bir arşiv ve SKA’nı uygulamanın bir aracı olarak SDE’nin bilgi tabanı görevi gören ücretsiz, açık erişim bir çevrimiçi platformdur. Bilgi üretimi ve farkındalık yaratımı SDE’nin ana akım olması için hayati. Uluslararası düzeyde ve ülkeler arasında SDE deneyimlerinin paylaşılması ve karşılıklı öğrenme de öyle. UNTFSSE’nin pek çok üyesi ve gözlemcisi çabalarını bu yönde sürdürüyorlar. CIRIEC, araştırmalar üreterek ve etkinlikler ve konferanslar yoluyla bulgularını yayarak buna öncülük ediyor.

Fakat farkındalığı arttırmak yeterli değil. 2010’dan beri, ILO, Turin’deki ILO Uluslararası Eğitim Merkezi ile yakın işbirliği içinde 11 Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi Akademisinin organize edilmesi için yatırım yaptı ve her kıtadan 1.000’in üzerinde akademisyeni, uygulamacıyı, politika yapıcıyı ve sosyal iş ortaklarının temsilcilerini bir araya getirdi. Sıradaki SDE Akademisi, “Daha iyiyi yeniden inşa etmek: Sosyal ve Dayanışma Ekonomisinin insan merkezli ve gezegene duyarlı iyileşmedeki rolü”, Cooperative António Sérgio for Social Economy (CASES) ve Portekiz hükümeti tarafından ortak düzenlendi. CIRIEC de etkinliğe katılacak uzmanlar ağıyla bunu mümkün kılmak için destek veriyor.


Not 1: Vic van Vuuren’in Social Economy News sitesinde yayımlanan “What will it take for the Social and Solidarity Economy to scale up its delivery?” başlıklı yazısından Murat Soysaraç tarafından çevrilmiştir. Erişim

Not 2: Öne çıkan görsel, PxHere

Kategori(ler): Görüş Yazıları

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


ReCAPTCHA doğrulama süresi sona erdi. Lütfen sayfayı yeniden yükleyin.