Japonya Seikatsu Kulübü’nün Başarı Öyküsü
Daha önceki yazılarımızdan birinde söz ettiğimiz gibi, Japonya’nın büyük bir kooperatif sektörü var. Sektörü temsil eden Japonya Kooperatif Birliği‘ne göre ülkede 65 milyondan fazla kişi kooperatiflere üye. Çalışanları tarafından işletilen kooperatifler çokça ilgi çekerken Seikatsu Tüketici Kooperatifleri Birliği, tüketiciler tarafından işletilen müthiş başarılı bir kooperatif örneğidir. 1965 yılında kurulduğundan beri, Seikatsu Kulübü ekonominin istikrarsız olduğu zamanlarda bile muazzam bir şekilde büyümeyi başardı. Gruptan elde edilen veriler kooperatifin ulaştığı noktayı göstermektedir: Japonya’daki 47 ilin 21’inde aktif olan 32 kooperatif ve 340.000 üyeye erişilmiştir.
Seikatsu Kulübü’nün bir diğer benzersiz yönü de, üyelerin ağırlıklı olarak (%90 civarında) kadın olmasıdır. Seikatsu Kulübü’nün genel müdürü Yuriko Ito, “Seikatsu Kulübü bir kadın birliği olarak kuruldu. Burası kadınların tartışmalarına ve eylemlerine dayanarak büyüdü ve hâlâ kadınların birincil özne olduğu bir organizasyon,” dedi. Aynı zamanda, Ito, Seikatsu Kulübü’nün herkese açık olduğunu, çalışanların ve üyelerin sadece kadınlardan oluşmadığını vurguladı.
Farklı Değerler ile İşleyen Bir Toplum Yaratma Çabası
Kadınların güçlendirilmesine odaklanarak başlasa da kuruluş, yıllar içinde çevre sorunlarını ele almak için de adımlar attı. Seikatsu Kulübü, Japonya’nın savaş sonrası ekonomik genişlemesi sırasında, tüketiciliğin sürüp gittiği ve hızlı büyüme nedeniyle kirlilik, gıda güvenliği ve çevresel bozulma ile ilgili endişelerin ortaya çıktığı zamanlarda kurulmuştu. Bugün Japonya’nın hızlı büyümesi sona ermiş olsa da ülke benzer sorunlar ile karşı karşıya bulunuyor.
Ito, Seikatsu Kulübü’nün üyelerin taleplerini ve ihtiyaçlarını takip ederek israfı en aza indiren bir sipariş sistemini kullanarak organik, yerel ürünler sağlamayı taahhüt ettiğini söyledi. Kooperatif aynı zamanda tüketicileri doğrudan üreticilerle de bir araya getirmekte. Seikatsu Kulübü modelinin anahtarı budur. Sadece 2016’da, Seikatsu Kulübü denetlemek, bilgi alışverişinde bulunmak ve Japonya’daki üreticilerle işbirliği yapmak için 200.000’den fazla üyeyi bir araya getirdi. Çevre sorunlarını çözmek için rüzgar ve güneş enerjisinden faydalanmak üzere bir enerji kulübü de kurdu.
Grup yakın zamanda başka projeler başlattı. Ito, “Üyelerimizin faaliyetleri yalnızca gıda meselelerine dayanmakla kalmıyor, aynı zamanda çocuk bakımı desteği, hemşirelik ve enerji gibi yerel toplulukların ihtiyaçlarını karşılayan diğer işlevleri kapsayacak şekilde yayılmakta,” diyor. Japonya’nın toplam nüfusu daralırken, Seikatsu Kulübü’nün üyeleri artıyor. Grup, 2015 yılından bu yana, kooperatifin Japonya’nın geleceği için merkezi olduğunu söylediği üç alanda her bir üye kooperatifin kendi kendine yeterliliğini arttırmayı hedefleyen Gıda, Enerji ve Bakım Kendine Yeterlilik Ağı’nın oluşturulmasından sonra 54.000 yeni üye kazanmıştır.
Ito, “Kendine Yeterlilik Ağı’nın oluşturulmasını teşvik ederek, baskın piyasa ilkesinden farklı değerlerle işleyen bir toplum yaratmaya çalışıyoruz,” diyor. “Başka bir deyişle, dayanışma, katılım ve insanların bir arada yaşamalarına değer veren, herkesin onurunu ve hayatını idame ettirmesini koruyan bir toplum yaratmayı hedefliyoruz.”
Not: Nithin Coca’nın Shareable blogunda 9 Ocak 2019 tarihinde yayımlanan yazısından çevrilmiştir. Erişim
