2022 yılında politika çerçevesi bakımından alınan tarihi nitelikte kararların ardından Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi (SDE) tarihi bir ivme kazanmaya devam ediyor. 2023 yılının ilk 9 ayında dünya genelinde yaşanan kayda değer gelişmeleri, etkinlikleri ve yayınları sizin için derledim.
Kararlar
Sürdürülebilir Kalkınma için Sosyal ve Dayanışma Ekonomisinin Teşvik Edilmesi kararı (18 Nisan 2023)
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu 18 Nisan 2023 tarihli 66. toplantısında, “Sürdürülebilir Kalkınma için Sosyal ve Dayanışma Ekonomisinin Teşvik Edilmesi” (A/77/L.60) kararını kabul etti. SDE’ye ilişkin bu ilk BM kararı, SDE için resmi bir tanım sundu ve SDE’nin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ulaşılmasına ve bu amaçların yerelleştirilmesine katkıda bulunabileceğini kabul etti.
BM Kararı özellikle SDE’nin insana yakışır işlere, uluslararası çalışma standartlarının ve çalışma yaşamındaki temel hakların geliştirilmesine, yoksulluğun azaltılmasına ve sosyal dönüşüm ve kapsayıcılığa katkısını vurguluyor. Ayrıca, SDE’nin iş ve girişimcilik potansiyelini geliştirmek, üretkenliği ve rekabetçiliği güçlendirmek, finansmana, piyasalara ve diğer iş geliştirme hizmetlerine erişimi kolaylaştırmak için oynayabileceği rolün altını çiziyor.
Kooperatifleri (dernekler, karşılıklılık ilkesine dayalı finansal kurumlar, vakıflar, sosyal girişimler, kendi kendine yardım grupları ve SDE’nin değer ve ilkelerine uygun olarak faaliyet gösteren diğer kuruluşlar ile birlikte) SDE’nin bir parçası olarak tanıyan karar, 1950’lerden bu yana kabul edilen sosyal kalkınmada kooperatiflere ilişkin mevcut BM kararları ile bir arada var olacak.
Avrupa Konseyi Tavsiye Kararı (13 Haziran 2023)
2021 Sosyal Ekonomi Eylem Planı’nın ardından Komisyon, Üye Devletlerin sosyal ekonomi stratejilerini tasarlamaları ve uygulamaları için bir Konsey tavsiyesi ve sosyal ekonomi kuruluşlarına AB finansmanı, eğitim fırsatları ve diğer bilgileri sağlayacak bir internet sitesi olan Sosyal Ekonomi Geçiş Kapısı hakkında bir teklif sundu.
Tavsiye kararına https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_23_3188 adresinden erişilebilir.
Etkinlikler
İlham, Yenilikçilik ve Kapsayıcılık: Geleceğimizi Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi ile Şekillendirmek (20-21 Mart 2023)
AB tarafından finanse edilen OECD Sosyal ve Dayanışma Ekosistemlerinin Desteklenmesi Küresel Eylemi’nin ikinci üst düzey konferansı, 20-21 Mart 2023 tarihleri arasında Paris’teki OECD Genel Merkezinde hibrit katılım ile düzenlendi.
Zirve, sosyal uyum ve dayanıklılık inşa eden yenilikçi iş modelleri aracılığıyla ekonomik sonuçları iyileştirmekte SDE’nin dönüştürücü gücüne odaklanmak üzere politika yapıcıları, uygulayıcıları ve uzmanları bir araya getirdi. Oturumlarda, gençlerin geleceğe yönelik beklentileri, kadınların sosyal ekonomi ve ekonominin genelindeki yeri ile sosyal ekonominin görünürlüğünü ve tanınırlığını arttırmanın bir yolu olarak yasal çerçeveler ve sosyal etki ölçümü gibi birçok konu ele alındı.
Etkinliğe ilişkin tüm materyallere https://www.oecd-events.org/cfe-leed-social-economy-oecd-global-action adresinden erişilebilir.
Sosyal Ekonomi Üniversite Haftası (20-30 Mart 2023)
CIRIEC-İspanya’ya bağlı Üniversitelerarası Sosyal Ekonomi Araştırma Merkezleri ve Enstitüleri Ağı (ENUIES), 20-30 Mart tarihleri arasında Sosyal Ekonomi Üniversite Haftası 2023’ü düzenledi. Dördüncü kez düzenlenen Sosyal Ekonomi Üniversite Haftasında, 5’i Latin Amerika’dan olmak üzere 6 ülkedeki 38 üniversitede düzenlenen 142 etkinlikle yeni bir rekor kırıldı. Tüm etkinliklere katılanların toplam sayısının yaklaşık 5.000 kişi olduğu tahmin ediliyor.
ENUIES Ağının amacı kooperatif sektörü, işçilerin sahip olduğu şirketler, karşılıklılık toplulukları, sosyal girişimler ve üçüncü sektörle ilgili yoğun üniversite öğretim ve araştırma faaliyetleri konusunda farkındalık yaratmak ve sosyal ekonomi temsilcileri ile bağları güçlendirmek.
Etkinliğe katılanlar, sosyal ekonomide yeni eğitim ve araştırma alanı fırsatlarının ortaya çıkmakta olduğu, sosyal ekonominin üniversite sistemine katılarak girişimcilik biçimlerinin çeşitliliğinin yeterince yansıtılabileceği ve bu yolla refah ve sosyal uyum yaratılabileceği konularında görüş birliğine vardılar. Bununla birlikte, sosyal ekonominin üniversiteye yeterince yansıması için daha kat edilmesi gereken uzun bir yol olduğunu da dile getirdiler.
Dakar GSEF 2023 Dünya Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi Forumu (1-6 Mayıs 2023)
Küresel Sosyal Ekonomi Forumu (GSEF), sosyal ve çevresel konulara odaklanan, yerel kalkınmayı güçlendirmenin bir aracı ve herkesin yararına “farklı bir ekonomiye” giden bir yol olarak SDE’yi teşvik etmeye kararlı yerel yönetimler ve sivil toplum paydaşlarından oluşan küresel bir ağ.
GSEF her iki yılda bir, dünyanın dört bir yanındaki üye şehirlerle ortaklaşa Küresel Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi Forumu düzenliyor. Her etkinlikte, ev sahibi şehri ve katılımcıları bağlayan ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ulaşmakta vazgeçilmez bir araç olan insan odaklı bir ekonomi için çalışma taahhüdünü resmileştiren bir deklarasyon kabul ediliyor.
Altıncı Forum, 1-6 Mayıs 2023 tarihleri arasında ilk kez Afrika’da, Senegal’in Dakar kentinde “Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi ve Ülkeler: ‘Kayıt Dışı’ Ekonomilerden Ülkelerimiz için Kolektif ve Sürdürülebilir Ekonomilere Geçiş” teması etrafında düzenlendi. Belirlenen tema etrafında GSEF2023 DAKAR’ın ana konuları şunlar oldu:
i) Afrika’ya, gençlere, kadınlara ve onların sürdürülebilir ekonomik kalkınmaya olan bağlılıklarına değer vermek
ii) Yeşil ve çevre dostu bir ekonomi için doğa, toprak ve ülkeler
iii) Toplumsal dönüşümlerin aktörleri olarak insanlar ve vatandaşlar
iv) Sosyal yeniliğe hizmet eden kamu girişimleri, yaratıcılık ve bilgi
Forum hakkında ayrıntılı bilgiye https://dakar2023.gsef-net.org/en/ adresinden erişilebilir.
Avrupa Birliği Sosyal Ekonomi 2023 Konferansı (7-9 Haziran 2023)
Sosyal ekonomi alanındaki en önemli Avrupalı aktörler, İsveç’in Avrupa Birliği Konseyi Dönem Başkanlığı ile bağlantılı olarak Göteborg’da, daha güçlü ve dirençli bir Avrupa yaratılmasında sosyal ekonominin rolünü vurgulayan bir konferansta bir araya geldiler.
“Sosyal Ekonomi 2023 – Daha güçlü ve dirençli bir Avrupa inşa etmek” başlıklı konferans, Sosyal Ekonomi Eylem Planına ve bu planın uygulanmasına odaklandı. Fransa Dönem Başkanlığının resmi programında yer alan geçen yılki “Sosyal Ekonomi – Avrupa’nın Geleceği” başlıklı Strazburg konferansı üzerine inşa edilen bu konferansın ve 13-14 Kasım 2023 tarihlerinde San Sebastian’da İspanya Dönem Başkanlığı altında düzenlenecek eşdeğer etkinliğe köprü olması planlanmış.
12 Avrupa ülkesinden gelen sosyal girişimlerin, kooperatiflerin, ağların ve federasyonların temsilcileri, politika yapıcılar, destek kuruluşları ve araştırmacılardan oluşan 250’den fazla delegenin katılımıyla gerçekleştirilen konferansta Göteborg Manifestosu kabul edildi.
Ayrıntılı bilgi https://socialeconomy2023.com/ adresinden edinilebilir.
Uluslararası Kooperatif İstatistikleri Konferansı (30 Haziran 2023)
Kore’nin Busan kentinde gerçekleşen Kooperatiflerin Değerlendirilmesi ve Ötesi başlıklı Uluslararası Kooperatif İstatistikleri Konferansında, ulusal uygulamalardaki ve koşullardaki çeşitliliği dikkate alarak kooperatiflerle ilgili daha iyi politikaları ve karar alma süreçlerini destekleyebilmeleri için istatistiksel yöntemleri geliştirmenin ve uyumlu hale getirmenin yolları araştırıldı.
Konferans, Uluslararası Çalışma Örgütü ILO tarafından Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi Bilgi Tabanının Güçlendirilmesi projesinin kooperatif istatistikleri bileşeninin bir parçası olarak düzenlendi. Etkinlikte, ILO’nun Kore İstihdam ve Çalışma Bakanlığı tarafından finanse edilen Kooperatif İstatistiklerine İlişkin Kılavuz İlkelerin Geliştirilmesi girişiminin bulguları tanıtıldı. Kosta Rika, İtalya, Kore, Tanzanya ve Türkiye’den araştırmacılar, ILO’nun Kooperatif İstatistikleri Kılavuz İlkeleri ile karşılaştırmalı olarak her bir ülkedeki istatistiklerin kullanımı ve kullanılabilirliğine ilişkin analizlerini sundular.
Konferans çıktılarının özelleştirilmiş ulusal eylem planlarını desteklemesi bekleniyor. Bunların, kooperatiflerle ilgili istatistiklerin toplanması, analizi ve dağıtımı ile ilgili belirli adımları, metodolojileri ve kapasite geliştirme önlemlerini kapsaması öngörülüyor. Tespit edilen öncelikli veriler arasında kooperatif sayısı ve türleri, ortak sayısı, çalışanlar ve kooperatiflerin genel ekonomik katkısı bulunuyor.
Çalışmaların devamında, sağlam bir çerçeve ve standart bir yaklaşım oluşturarak; kooperatiflerin sosyoekonomik etkilerine dair uluslararası düzeyde daha iyi veri toplanmasını, istatistiklerin karşılaştırılabilirliğini ve anlaşılmasını kolaylaştıracak bir Kooperatif İstatistikleri El Kitabının ortaya çıkması hedefleniyor. Kılavuzun son haline getirilerek 2028 Uluslararası Çalışma İstatistikçileri Konferansında sunulması bekleniyor.
Kooperatifler ve SDE istatistikleri hakkında ILO’nun yürütmekte olduğu çalışmalar ile ilgili daha geniş bilgiye https://www.ilo.org/global/topics/cooperatives/areas-of-work/WCMS_550541/lang–tr/index.htm adresinden erişilebilir.
9. CIRIEC Uluslararası Sosyal Ekonomi Konferansı (4-6 Temmuz 2023)
Uluslararası Kamu, Sosyal ve Kooperatif Ekonomisi Araştırma ve Bilgilendirme Merkezi CIRIEC Uluslararası Sosyal Ekonomi Konferanslarının dokuzuncusu 4-6 Temmuz 2023 tarihleri arasında Kore’nin Seul kentinde düzenlendi.
Uluslararası bir sivil toplum kuruluşu olan ve 1947’de kurulan CIRIEC, bilimsel araştırmaların ve bilgi toplamanın yanı sıra genel ve kolektif çıkarlara hizmet eden ekonomik sektörlere ve faaliyetlere odaklanan çalışmaların yayınlanmasını teşvik etmeyi amaçlıyor. Dünya çapında 14 ulusal şubesi ve 11 bağlı üyesi bulunan CIRIEC, yöneticiler ve araştırmacılar için uluslararası bir buluşma noktası olarak hareket ediyor ve herhangi bir özel lobi gündemi olmaksızın araştırmayı, düşünmeyi ve ağ oluşturmayı teşvik ediyor.
Sosyal Ekonomi alanında en büyük akademik etkinlik olma özelliği taşıyan konferansın bu yılki ana konusu “Daha İyi Bir Gelecek İnşa Etmek: Barışçıl ve Adil Bir Dünya için Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi” oldu.
5 Temmuz 2023 tarihinde Sungkonghoe Üniversitesi’nde kooperatifler ve SDE istatistiklerini konu alan özel oturumda, Türkiye, Tanzanya ve Vietnam’dan ülkelere özgü örnekler sergilenirken panel tartışmalarında kooperatif ve SDE istatistiklerini çevreleyen fırsatlar ve zorluklar ele alındı, kooperatifler ile SDE’nin ortak bir istatistiksel tanımının yapılmasının önemi vurgulandı. 
Konferans hakkında ayrıntılı bilgiye https://www.ciriec.uliege.be/en/event-ciriec/9th-ciriec-international-research-conference-on-social-economy-seoul-south-koreas-04-06-july-2023/ adresinden erişilebilir.
ICA CCR Dünya ve Avrupa Kooperatif Araştırma Konferansı (10-13 Temmuz 2023)
Uluslararası Kooperatifler Birliği Kooperatif Araştırma Komitesi’nin Dünya ve Avrupa Kooperatif Araştırma Konferansı’na, Belçika’daki KU Leuven Üniversitesi’nin Kooperatif Girişimciliği Uzmanlık Merkezi (KCO KU Leuven) ev sahipliği yaptı.
Dünyanın dört bir yanından 150’den fazla katılımcının iştirak ettiği etkinlik, “Kooperatif Yönetişiminde İnovasyon: Kooperatif İnovasyonunu Yönetmek” teması altında gerçekleştirildi. Konferansta; yeni teknolojiler, ekolojik sürdürülebilirlik, sosyal inovasyon ve toplumsal zenginlik yaratma, dayanıklılık, yeni kooperatifçilik biçimleri, kooperatif hukuku ve eğitim ve öğretim gibi kooperatif modelinin bugününü ve geleceğini şekillendiren birçok konu ele alındı.
Konferansa ait internet sitesinden ayrıntılı bilgilere erişilebilir: https://ica-ccr2023.com/
EMES 9. Uluslararası Sosyal Girişim Araştırma Konferansı (11 – 14 Eylül 2023)
EMES konferanslarının dokuzuncusu, EMES Uluslararası Araştırma Ağı ile Frankfurt Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Sosyal Girişim Araştırmaları Yetkinlik Merkezinin ortaklığında gerçekleştirildi. Konferansın teması “Yerel Davran Değişimi Küreselleştir: Daha Dayanıklı Ekonomiler ve Toplumlar için Sosyal Girişimler ve Kooperatifler” oldu.
Konferans bilgilerine https://emes.net/events/conferences/9th-emes-international-research-conference-on-social-enterprise/ adresinden erişilebilir.
Yayınlar
Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi Ansiklopedisi
Edward Elgar yayınevi tarafından geçen yıl açık erişime sunulan ansiklopedi bu yıl basılı olarak çıktı. Ansiklopedi; Tarihler, Kavramlar ve Teoriler, Aktörler ve Örgütler,Kalkınma Bağlantıları, Elverişli Ortam ve Yönetişim başlıklarını taşıyan dört bölüm altında 57 maddeden oluşuyor. SDE ansiklopedisi, SDE ile ilgili geniş bir yelpazedeki konularda önemli bir referans kaynağı: Bir yandan SDE’nin temel konuları hakkında güvenilir bilgileri sağlayarak bu sektörü bilmeyenlere tanıtıyor ve onlara genel bir bakış açısı sununuyor, diğer yandan SDE paydaşlarının konuyla ilgili ek bilgi edinmelerine olanak sağlıyor. Ansiklopedi, akademik araştırmacılar tarafından makalelerde, sunumlarda ve tezlerde güvenilir bir referans kaynağı olarak kullanabilir.
Bu önemli yayın https://doi.org/10.4337/9781803920924 adresinden ücretsiz olarak okunabilir, indirilebilir ve paylaşılabilir.
Uluslararası Sosyal Girişim Hukuku El Kitabı
Bu açık erişimli kitap, sosyal girişimlerin, sosyal fayda şirketlerinin ve diğer amaç odaklı şirketlerin durumuna yeni bir ışık tutan uluslararası
uzmanları bir araya getiriyor. Bölümler çok disiplinli bir yaklaşımla (hukuk, felsefe, tarih, sosyoloji ve iktisadı birleştirerek) sosyal girişimciliğin teşvik edilmesi ve kamu yararının gözetilmesi konusunda değerli bilgiler sunuyor. Kitap, Profesör Henry Peter (Cenevre Üniversitesi, İsviçre), Carlos Vargas Vasserot (Almeria Üniversitesi, İspanya) ve Jaime Alcalde Silva (Pontificia Universidad Católica de Chile, Şili) koordinatörlüğünde, bu alanda uzman 71 araştırmacı ve uygulayıcı tarafından yazılan toplam 44 katkıyı bir araya getiriyor.
Kitap https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-031-14216-1 adresinden indirilebilir.
Sosyal İnovasyon, Sosyal Girişimler ve Kültür Ekonomisi: Kültür ve Sanat Alanında Faaliyet Gösteren Sosyal Girişimler
Kitabın yazarı Rocío Nogales Muriel, EMES Uluslararası Araştırma Ağı (Belçika/İspanya) Direktörü ve Zaragoza Üniversitesi’nde Misafir Profesör olarak görev yapıyor.
Kültür politikası ve kültür yönetimi araştırmalarında mükemmeliyet için verilen en önemli uluslararası takdir olan ENCATC Araştırma Ödülü’nün 2020 yılındaki sahibi olan Muriel’in bu çalışması, Barselona Üniversitesi Kültür, Siyaset ve Toplum Çalışmaları Merkezi (CECUPS) bünyesinde, Profesör Teresa Montagut’un danışmanlığında tamamladığı doktora tezine dayanıyor.
Çalışma, sosyal inovasyon ile kültür ve sanat arasındaki bağlantıyı,kültür ve kültürel çalışma alanındaki eğilimler ve dönüşümler ile bunların kurumsal düzenlemelerle bağlantısını ve sosyal inovasyonun ölçeklendirilmesi ve yaygınlaştırılması süreçlerini, zorlukları ve faydaları ile eleştirel bir şekilde ele alıyor.
Kitap hakkında ayrıntılı bilgi için yayınevinin internet sitesi ziyaret edilebilir: https://www.routledge.com/Social-Innovation-Social-Enterprises-and-the-Cultural-Economy-Cultural/Muriel/p/book/9781032378299
Sosyal Kalkınmada Kooperatifler 2023 Raporu
Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin raporu, kooperatiflerin, insana yakışır iş imkânları sağlamak, yoksulluğun ortadan kaldırılmasını desteklemek ve çevresel sürdürülebilirliği teşvik etmek de dâhil olmak üzere, Üye Devletlerin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına ulaşmalarına yardımcı olabilecek temel politika ve eylemleri ana hatlarıyla ortaya koyuyor. Rapor, 76/135 sayılı kararın uygulanmasına ilişkin raporlama için analitik bir çerçeve olarak girişimcilik ekosistemi yaklaşımını kullanıyor ve Üye Devletlerin kooperatifleri sürdürülebilir ve başarılı ticari işletmeler olarak desteklemekte benimsemek isteyebilecekleri kılavuz ilkeleri sunuyor.
https://social.desa.un.org/publications/cooperatives-in-social-development-2023-report adresinden raporun tam metnine erişilebilir.
Kadınlar ve Sosyal Ekonomi için Pembe Yakalı İşlerden Fazlası Raporu
OECD’nin raporu, SDE’de kadın istihdamına ilişkin birçok veri kaynağına ve ülke örneğine dayanıyor. Rapor;
i) SDE’deki kadın istihdamını analiz ediyor,
ii) SDE’de toplumsal cinsiyet eşitliğinin önündeki zorlukları araştırıyor ve
iii) SDE’de ve ekonominin genelinde kadınların çalışmalarının ve liderliklerinin tanınması için politika önerileri sunuyor. Ayrıca, teknoloji yoğun ve yeşil sektörler gibi SDE içinde yüksek büyüme gösteren sektörlere kadınların katılımlarının nasıl teşvik edilebileceğine dair çeşitli öneriler getiriyor.
Rapora https://www.oecd.org/publications/beyond-pink-collar-jobs-for-women-and-the-social-economy-44ba229e-en.htm adresinden erişilebilir.
Sosyal Ekonomi için Yasal Ekosistemler Raporu
OECD Sosyal ve Dayanışma Ekonomisinin Teşvik Edilmesi Küresel Eylemi çerçevesinde yürütülen ve Avrupa Birliği tarafından finanse
edilen “Sosyal Ekonomi için Yasal Ekosistemler” raporu, REVES (Avrupa Sosyal Ekonomi Şehirler ve Bölgeler Ağı) ve CEPES (İspanya Sosyal Ekonomi İşletmeleri Konfederasyonu) tarafından hazırlanmış. Rapor, Nisan-Ekim 2021 tarihleri arasında yürütülen, ulusal ve bölgesel yetkililerin yanı sıra üç kıtadan ulusal ve kıtasal sosyal ekonomi örgütlerinin temsilcilerinin yer aldığı projenin sonuçlarını sunuyor. Bu kolektif bilgi; Kanada, AB Üye Devletleri, Güney Kore, Meksika ve ABD’den 25 kuruluşu ve sosyal ekonomi uygulayıcılarını, sosyal ekonominin gelişiminde rol alan uluslararası paydaşlarla bir araya getiren uluslararası konsorsiyum tarafından üretilmiş.
Sunulan sonuçlar, düzenleyici çerçevelere, bu iş modelini yöneten ortak ilke ve değerlere, özellikle de sosyal ekonominin yasal tanımının (dayanışma, insanların sermayeye önceliği, katılım ve yönetişime dayalı olarak) yapılmasına duyulan ihtiyacı vurguluyor. Bu yasal tanımın sosyal ekonominin izlenmesine, kurumsal olarak tanınmasına, görünürlüğünün arttırılmasına katkıda bulunması ve toparlanmanın temel itici gücü olarak teşvik edilmesi için mekanizmalar oluşturulmasını mümkün kılması bekleniyor.
Rapora https://www.revesnetwork.eu/wp-content/uploads/2023/05/CEPES-OUTCOME-REPORT-PLP_LEGAL-ECOSYSTEMS_OECD-GLOBAL-ACTION_final.pdf adresinden erişilebilir.
SDE Farkındalık Yaratma Paketi
ILO, ITCILO ve UNTFSSE tarafından hazırlanan eğitim paketi iki modülden oluşuyor. Modül 1, SDE’nin dünya genelindeki temel özelliklerini ve organizasyon biçimlerini kapsarken Modül 2, SDE’yi Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ile ilişkilendiriyor.
Modül 1 | Bir oyun değiştirici olarak SDE: Kavramı ve yapı taşlarını anlamak: https://rise.articulate.com/share/vt7BXABwFJSf-d2yTX8ItTgN-1npq0YD#/
Modül 2 | SDE’nin kapsayıcı ve sürdürülebilir kalkınmanın ilerletilmesindeki önemli rolü: https://rise.articulate.com/share/d3TnHfpxiGha4PYy6sk-Eu4eNj-QxjgW#/
Sonuç
Tüm toplumsal dönüşümlerde yeri olan SDE aynı zamanda bu dönüşümlerin tarihsel ve güncel itici gücüdür.
Yıllardır süren savunuculuk ve diğer çalışmaların sonucu olarak SDE geç de olsa tanındı. Bu tanınma, birçok ülkede somut olmakla birlikte eşitsiz; yerel, bölgesel ve ulusal politikalar SDE ekosisteminin uygulanması için gerekli tüm mekanizmalara sahip değil. Konunun insani, yasal, mali ve ekonomik boyutlarıyla ele alınması savunuculuk faaliyetlerinin arttırılmasını gerekli kılmakta.
Bugün her zamankinden daha fazla yeni referans noktaları aranıyor. İnsana önem veren, hem gezegenin hem de insanlığın geleceğini koşullandıran çevresel konulara duyarlı bir dünyanın inşasında elbette SDE’nin sorumluluğu var. Evrensel bir toplumsal ekonomik modelin taşıyıcısı olarak SDE bu türden muazzam bir toplumsal dönüşümün itici gücü olabilir.
SDE’nin örgütlenme ve yönetişim biçiminin bireyler, ekonomi ve toplum açısından faydalarının kanıtları ortada. Bununla birlikte, SDE işletmeleri mevcut sistemde gelişebilmek için bilgiye, eğitime, uzmanlığa ve desteğe ihtiyaç duyuyor. Gereken destekleri hükümetlerden talep etmek kadar SDE kuruluşlarının birlikte çalışmaları, hatta SDE girişimlerinin büyümesine yardımcı olacak yeni kuruluşlar oluşturmak için bir araya gelmeleri önemli.
