Kooperatiflerin 2008 Küresel Krizinde sergiledikleri dayanıklılık ve başarı sebebiyle, 2012 yılı BM tarafından “Uluslararası Kooperatifler Yılı” olarak ilan edilmişti. Kutlamalarda “kooperatif işletmeler daha iyi bir dünya kurar” sloganı kullanılmış, yıl boyunca düzenlenen etkinlikler ve çalışmalar kooperatiflere yönelik farkındalığı arttırmıştı. Son birkaç yılda deneyimlediğimiz pandemi gibi zorluklarda kooperatifler dirençlerini bir kez daha ispat ederek yeniden BM’nin gündemine girdiler. BM Genel Kurulu, 2025 yılının ikinci bir Uluslararası Kooperatifler Yılı olması çağrısında bulunan bir kararı kabul etti.
BM kararı 2025 yılında ikinci bir Uluslararası Kooperatifler Yılı çağrısında bulunuyor
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 2025 yılının Uluslararası Kooperatifler Yılı olarak ilan edilmesi çağrısında bulunan, sosyal kalkınmada kooperatiflere ilişkin yeni bir kararı kabul etti.
Metin, tüm üye devletlerin yanı sıra Birleşmiş Milletleri ve diğer tüm ilgili paydaşları, kooperatifleri teşvik etmenin ve kooperatiflerin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının uygulanmasına, ayrıca sosyal ve ekonomik kalkınmaya katkıları konusunda farkındalık yaratmanın bir yolu olarak Uluslararası Kooperatifler Yılından yararlanmaya teşvik etmektedir. Moğolistan Hükümeti tarafından sunulan teklif Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 3 Kasım’daki 47. Genel Kurul toplantısında kabul edildi.
Bu girişim, kooperatiflerin sürdürülebilir kalkınmanın desteklenmesindeki önemli rolüne ilişkin farkındalığın arttırılmasına büyük katkı sağlayan 2012’deki ilk Uluslararası Kooperatifler Yılı’nın kazandığı başarının ardından geldi.
Karar ayrıca, BM Genel Sekreteri’nin sosyal kalkınmada kooperatiflere ilişkin 2023 raporunda yer alan önerilere atıfla; kooperatiflerin sürdürülebilir ve başarılı ticari işletmeler olarak desteklenmesine odaklanılmasını, kooperatif girişimciliği ekosisteminin güçlendirilmesi yoluyla kooperatiflerin aşağıda sıralanan alanlarda doğrudan katkıda bulunmalarına imkân sağlanmasını tavsiye etmektedir.
- İnsana yakışır istihdam yaratılması
- Yoksulluk ve açlığın ortadan kaldırılması
- Eğitim
- Evrensel sağlık kapsayıcılığını da içeren sosyal koruma
- Finansal kapsayıcılık
- Kentsel ve kırsal alanlardaki çeşitli ekonomik sektörlerde uygun fiyatlı konut seçeneklerinin yaratılması
Metinde ayrıca, özellikle sermayeye erişim, özerklik, rekabetçilik ve adil vergilendirme alanlarında mevcut yasa ve yönetmeliklerin iyileştirilmesi ve/veya yenilerinin oluşturulması yoluyla ulusal yasal ve düzenleyici çerçevenin kooperatiflerin kurulması ve büyümesine daha elverişli hale getirilmesi için mevcut yasa ve yönetmeliklerin gözden geçirilmesi tavsiye edilmektedir.
Ayrıca karar, üye devletleri Sürdürülebilir Kalkınma Yüksek Düzeyli Siyasi Forumunun gönüllü ulusal değerlendirme hazırlıklarında kooperatiflere danışmaya çağırmaktadır. Karar ayrıca hükümetleri, ilgili uluslararası örgütleri, uzman kuruluşları ve yerel, ulusal ve uluslararası kooperatif örgütlerini, BM Genel Kurulu’nun 47/90 sayılı kararıyla ilan edildiği üzere, her yıl Temmuz ayının ilk Cumartesi gününü Uluslararası Kooperatifler Günü olarak kutlanmasını sürdürmeye davet etmektedir.
ICA, bu kararın kabul edilmesini kutluyor, kararda yer verilen tavsiyeleri memnuniyetle karşılıyor ve kooperatiflerin teşvik edilmesi ve ilerletilmesiyle ilgili tüm paydaşları bu tavsiyeleri uygulamaya davet ediyor.
ICA Başkanı Ariel Guarco, kooperatiflerle ilgili yeni bir BM kararının kabul edilmesini memnuniyetle karşılıyor ve şunları ekliyor: “İlkinden 13 yıl sonra yeni bir Uluslararası Kooperatifler Yılı ilan edilmesi, kooperatiflerin Gündem 2030 yolunda yılmadan çalışmalarının ve herkes için daha adil ve daha müreffeh bir dünya inşa etme kapasitelerinin BM ve ulusal hükümetler tarafından güçlü bir şekilde kabul edildiğini kanıtlamaktadır.”
Bu yeni BM kararında yer alan tavsiyeler, ICA’nın yakın zamanda yayımladığı “Kooperatifler: Sürdürülebilir kalkınma için Gündem 2030’un gerçekleştirilmesinde kilit ortaklar” başlıklı politika belgesinde belirtildiği üzere, ICA’nın hükümetlere ve kalkınma ortaklarına yönelik talepleriyle örtüşmektedir.
Not: ICA internet sitesinde 14 Kasım 2023 tarihinde yayımlanan “UN resolution calls for a second International Year of Cooperatives in 2025” başlıklı yazıdan Murat Soysaraç tarafından çevrilmiştir. Erişim
