Geçtiğimiz aylarda yayımlanan bir rapor, kültür ve teknoloji sektörlerinde çalışanların koşullarını iyileştirmek için yapabilecekleri en etkili eylemlerden birinin ortak çalışma ve paylaşma olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle yaratıcı işlerde çalışanların dikkat etmesi faydalı olacak bir araştırma.
Hakkını Vererek Paylaşmak – yeni araştırma projesi, kültür ve teknoloji sektörlerinde kooperatifçiliğe ışık tutuyor
Araştırma kolektifi “Cultural Workers Organize” (Kültür İşçileri Örgütlenmesi), Kanada, Amerika ve Birleşik Krallık’ta kültür ve teknoloji sektörlerindeki kooperatif modelleri ortaya koyan bir rapor yayımladı. “Hakkını Vererek Paylaşmak” (Sharing Like We Mean It) adlı rapor, günümüz iş dünyasının yüzleştiği zorluklara kooperatif çözümler için detaylı bir bakış sunuyor.
Yaratıcı endüstrilerde çalışanlar pek çok zorlukla yüz yüzeler. Acımasız rekabet, eğreti istihdam, soyutlanma ve sömürücü uygulamalar, yaratıcı çalışanların yaygın olarak karşılaştığı durumlar. Bu sorunlar olağanüstü düzeyde artıyor ve yeni teknolojiler, yeni iş modelleri ve son olarak Covid-19 salgını bu sorunları pekiştiriyor.
Kültürel çalışanlar nasıl bu zorlukların üstesinden gelip çalışma şartlarını iyileştirip, yeni ortaklıklar kurup, güçlü ağlar inşa edip yaratıcı endüstrilerin kurumsal yapısını geliştirebilirler? “Hakkını Vererek Paylaşmak” raporuyla, Cultural Workers Organize araştırma kolektifi, kooperatif modelini yaratıcı endüstriyi başarıya taşıma yolu olarak sunuyor.
Başlangıçta, “Hakkını Vererek Paylaşmak”, ortak çalışmanın yararlarını derinlemesine inceliyor ve kooperatif ilkelerini, işbirliğinin nedenlerini ve bireysel çalışmanın eksilerini açıklayarak konuya zemin hazırlıyor.
Dahası, rapor, kooperatiflerin kültürel sektörde fazlasıyla yaygın olan rekabetçi ve bireyselleşmiş çalışma modellerine iyi bir alternatif olduğunu vurguluyor. Demokratik kuruluşların sahipleri üyeleri olduğundan, kooperatifler tanımladıkları farklı ihtiyaçlara çeşitli cevaplar sunuyor.
Çalışma beş kooperatif modeli tanımlıyor: İşçi kooperatifleri, çok paydaşlı kooperatifler, üretici kooperatifleri, tüketici kooperatifleri ve bağımsız çalışan kooperatifleri gibi diğer modeller. Sanat ve kültürde, teknolojide, medya ve iletişimde ve diğer alanlarda aktif olan çeşitli kooperatif modelleri ve uygulama alanları çalışmada gösteriliyor.
Sunulan sonuçlar Kanada, Birleşik Krallık ve Amerika’daki 100’den fazla kooperatifin katıldığı bir ankete dayanıyor.
Sonuç olarak rapor CICOPA üyeleri, Birleşik Devletler İşçi Kooperatifleri Federasyonu (United States Federation of Worker Cooperatives, USFWC), Kanada İşçi Kooperatifleri Federasyonu (Canadian Worker Co-operative Federation, CWCF) ve Co-operatives UK gibi kurumların üyelerinden örnekler sunuyor.
İyi uygulamaların arasında, CICOPA üyesi olan bazı kooperatifler özellikle yakından incelendi:
Valu Co-op: Kanada’da bulunan, tamamen sendikalaşmış bir organizasyon ve işçi kooperatifi.
Arise Architects: Kanada’da bulunan, başarılı bir şekilde işçileri tarafından satın alındıktan sonra işçi kooperatifine dönüşmüş bir kurum.
Outlandish: Birleşik Krallık’ta bulunan, bir dijital teknoloji ajansı işçi kooperatifi.
Story 2 Designs: Amerika’da bulunan bir dijital ve baskı işçi kooperatifi, beyaz olmayan kişiler tarafından işletiliyor.
Bundan başka, CICOPA yönetim kurulu üyesi Siôn Whellens rapora uzmanlığı ile katkıda bulundu.
Sonuç olarak, rapor mevcut kooperatifler veya kooperatif dünyasına atılmak isteyen organizasyonlar için faydalı tavsiyelerde bulunuyor. Biraz bahsetmek gerekirse bunlar, organizasyonların kooperatif statüsünün reklamını yapmak, kooperatif ağları kurmak ve ortak çalışmanın faydalarını tanıtmak için kooperatif ilkelerini uygulamak gibi faydalı tavsiyeler.
Rapor ayrıca faydalı kaynakları ve yaratıcı endüstrideki kooperatiflerin aydınlatıcı istatistiklerini içeriyor.
“Cultural Workers Organize” araştırma kolektifi, Kanada ve Birleşik Krallık’taki farklı üniversitelerden akademisyenlerin işbirliğinin sonucu olarak ortaya çıkmıştır ve çalışma yaşamında eğretiliğe kolektif çözümleri araştırmaktadır.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
Not 1: CICOPA sitesinde 20 Nisan 2021 tarihinde yayımlanan “Sharing Like We Mean It – new research project sheds light on cooperativism in the cultural and technology sectors” başlıklı yazıdan Murat Soysaraç tarafından çevrilmiştir. Erişim
Not 2: Öne çıkan görsel, pxhere
