Mahmut Türkmenoğlu Kooperatifçilik Vakfı (MTKV) tarafından düzenlenen kooperatifçilik eğitimi için Sosyal Ekonomi Blogu olarak 2 Nisan 2022 tarihinde Bademler Doğal Yaşam Köyü’ne (İzmir) misafir olduk. Katılımcıların da katkı sağladığı bir ortamda gerçekleştirilen eğitim bizim için güzel bir deneyim oldu.
Mahmut Türkmenoğlu Kooperatifçilik Vakfı
Kendi alanında ilk olma özelliğini taşıyan Vakıf daha çok Mahmut Türkmenoğlu’nun sevenlerinin bir araya gelmesiyle ve kooperatiflere bilimsel açıdan yol göstermek üzere bir düşünce üretim merkezi olmak için 2017 yılında Prof. Dr. Mustafa Kaymakçı başkanlığında kurulmuştur.
Kuruluş tarihinden bu yana kooperatifçilik alanına katkı vermek amacı ile çeşitli panel, forum, çalıştay, konferans türünde etkinlikler düzenleyen Vakfın Başkanlığı, Eylül 2021 tarihinden bu yana Hülya Türkmenoğlu tarafından yürütülmektedir.
Mahmut Türkmenoğlu
Vakfa adı verilen Mahmut Türkmenoğlu, Almanya’ya köyden işçi göçünü de organize eden “Bademler Köyü Kooperatifinin” kurulmasında ve geliştirilmesinde öncü rol oynamış bir mühendis ve politikacıydı.
Bademler Kooperatifinin seracılık alanındaki dayanışmacı girişimleri, başta kooperatif ortaklarına ve çevresine umut olmuş ve kooperatifin sağlam bir yapı üzerine oturtulmasını sağlamıştır.
1973-1980 yılları arasında İzmir milletvekili olarak TBMM’de kesintisiz görev yapan Mahmut Türkmenoğlu, 26 Ocak 1974-17 Kasım 1974 tarihleri arasında Gümrük ve Tekel Bakanlığı görevini yürütmüştür.
Köy-Koop hareketinde de öncü rol oynayan Mahmut Türkmenoğlu, 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi’yle milletvekilliğinin sona ermesinin ardından kooperatifçiliğe geri dönüp bu alanda çalışmalarını sürdürmüş olup, 1992 yılında sonsuzluğa uğurlanmıştır.
Kooperatifçilik Eğitimi
Kooperatifçilik konusunda genel bilgiler aktarmayı amaçlayan eğitim dört oturumda gerçekleştirildi.
Kooperatif Farkı
Sosyal Ekonomi blogunun kurucusu ve editörü Prof. Dr. Aylin Çiğdem Köne, Kooperatif Farkı” başlıklı sunumunda, kooperatifleri şirketlerden ve diğer sivil toplum kuruluşlarından ayıran özelliklere odaklandı. Kooperatif tanımını, kooperatiflerin ekonomideki önemini, ilk kooperatiflerden günümüze kooperatiflerin kısa tarihini, kooperatifçiliğin temel değerlerini ve ilkelerini çeşitli örneklerle açıkladı.
Dünyada ve Türkiye’de Kooperatifçilik
Sosyal Ekonomi Blogu yazarlarından Prof. Dr. Tayfun Büke, Dünya’da ve Türkiye’de kooperatifçiliğin genel durumunu özetledi. Dünyadaki kooperatif türlerine örnekler verilen sunumda, kooperatifçilikte gelinen mevcut durumun istatistiki verileri, Dünya ve Türkiye kooperatifçilik hareketleri açısından karşılaştırıldı. Yeni kooperatif hareketinin bileşenleri olan sosyal kooperatifler, platform kooperatifleri, yeni tüketim kooperatifleri ve yeni tarım kooperatifleri ve onların ilkeleri tanıtıldı. Bu tür kooperatiflerden başarılı örnekler anlatıldı.
Bir Kooperatif Nasıl İyi ve Başarılı Olur?
Bu oturumda, Türkiye’de demokratik halk kooperatifçiliği hareketinin en önemli isimlerinden İzmir’in ve Türkiye’nin kooperatifçilik hareketine önemli katkılar yapmış Gödence Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Çağatay Özcan Kokulu deneyimlerini katılımcılarla paylaştı. 50 yılı aşkın bir süredir kooperatifçilik yapan Özcan Bey, İzmir’den yükselen Köy-Koop hareketinin geniş bir değerlendirmesini yaptıktan sonra Gödence Kooperatifinin tecrübelerinden hareketle, kooperatiflerin nasıl başarıya ulaşabilecekleri sorusunu yanıtladı. Sohbet havasında geçen sunum, katılımcılardan büyük ilgi gördü.
Kooperatiflerin Temel Yapısı
Kooperatif ortaklarının bireysel ve toplu olarak kullanabilecekleri hakları, ortakların kooperatiflerdeki görevleri ve kooperatiflerin kurumsal yönetimlerinin anlatıldığı sunum Prof. Dr. Aylin Çiğdem Köne tarafından gerçekleştirildi. Ayrıca sunum sırasında iyi bir kooperatif ve iyi bir kooperatifçi olmak için yapılması gerekenler de deneyimlerden yararlanılarak tartışıldı.
Katılımcıların tüm sunumlara katkıları ve yönelttikleri sorular ve yürütülen tartışmalar eğitime ayrı bir renk kattı.
Eğitimden Sonraki Sürpriz
Eğitimden sonra Vakıf Başkanı Hülya Türkmenoğlu bizi, Bademler Köy Tiyatrosunda sahnelenen oyuna davet etti. Tiyatro sevdalısı köyün 1969 yılından bu yana bir tiyatro binası var ve Hülya Hanım’ın söylediğine göre köyde sahneye çıkmayan neredeyse yok. Tüm koltukların dolu olduğu hatta sandalyelerin eklendiği salonda her yaştan izleyici ile birlikte olmak tüm yorgunluğumuzu unutturdu doğrusu. Akşam sahnede izlediğimiz “oyuncuları” ertesi gün köy pazarında tezgahların arkasında görüp ve sohbet ettikten sonra sanatın yaşamın doğal bir parçası olduğu yerlerin özlemiyle Bademler’den ayrıldık.
