Takas ve takas etkinlikleri dayanışma ekonomisi uygulamalarından biridir. Pratikte daha çok giysiler takas edilmekle birlikte kitaplar, oyuncaklar, mutfak eşyaları, çeşitli aletler ve daha pek çok şey takas edilebilir. Çevre üzerindeki baskıyı azaltmasının yanı sıra topluluklara piyasanın dışında karşılaşma ve ilişki kurma olanağı sağladığı için ne kadar küçük çaplı olsa bile kayıtsız kalınmaması gereken bir uygulama. Çocukluğunu kendisinden büyük kardeşlerin, kuzenlerin eskitemediği giysileri giyerek geçirmiş olanlar ne düşünür bilemiyorum ancak pek çok ülkede ev takas partileri, topluluk takasları, yardım amaçlı takaslar oldukça yaygın; hatta bir tür sosyalleşme aracına dönüşmüş durumda.
New York’ta takas etkinlikleri düzenleyen Chana Widawski, Shareable blogunda 10 Aralık 2018 tarihinde deneyimlerini paylaşmış. “Bir takas veya ücretsiz mağaza nasıl düzenlenir?” başlıklı yazısında takas düzenlemek isteyenlere yol gösteriyor. Yazının çevirisini aşağıda sizinle paylaşıyoruz.
Takaslar herkes için bir kazan-kazandır.
90’lı yılların sonlarında New York, New York City’ye ilk taşındığımda, sadece yılda iki kez dolabını temizleyen zevk sahibi arkadaşlarım olmadı, aynı zamanda komşuların atılacak şeylerini her kattaki çöp odalarına bıraktıkları yüksek katlı bir binada yaşadım. Arkadaşlarım ve ben birbirimizin “yığınlarını” kontrol ederdik ve arada sırada, atılan hazineleri kurtarmak için çöp odalarında dolaşırdım. Başarısız olmadan daima hazinelerle ayrılırdım. Yıllar sonra, çöp kutusundan mükemmel eşyaları kurtarmaktan daha fazla keyif veren çok az şey var ki bu komik, çünkü üç çocuğun en küçüğü olarak, ikinci el giysiden daha çok nefret ettiğim bir şey yoktu.
Bir takas veya ücretsiz mağaza düzenlemek tüm topluluklara iyi şans getirebilir. Kıyafet, mutfak eşyaları, oyunlar, kitaplar, bitkiler ve hemen hemen her şey yeni evler bulabilir. Her şeyin atıldığı bu çağda, kullanışlı ve hatta mükemmel formda kaç parçanın çöplüklere düştüğünü bilmek aklımı başımdan alıyor. Takaslar herkes için bir kazan-kazandır. Bir kişinin çöpü diğerinin hazinesi olur. Birisi fazlalıkları tasfiye eder ve bir başkası atılan şeyin ömrünü uzatarak depolama alanından uzak tutar. 2017’den beri New York’ta Hell’s Kitchen semtinde “Swap, Share and Shmooze” (Takas Et, Paylaş ve Dedikodu Yap), etkinlikleri düzenliyorum. Bu etkinlikler sadece eşyaların el değiştirmesiyle kalmayıp aynı zamanda becerileri paylaşmanın ve arkadaşlıklar kurmanın harika bir yoludur.
İşte kendi takasınızı ya da ücretsiz mağazanızı düzenlemek için bazı ipuçları:
1) Katılımcılara karar verin. Bir grup arkadaş? Bütün bir mahalle? Bir organizasyon? Hepsi işe yarar. Arkadaşlarla küçük takaslar eğlenceli ve samimi olabilir; burada herkesin giysileri üzerinde rahatça denemesi mümkündür. Halka açık etkinlikler her türlü gizemli hazineyi ortaya çıkarabilir.
Birisi fazlalıkları tasfiye eder ve bir başkası atılan şeyin ömrünü uzatarak depolama alanından uzak tutar.
2) Mekânı belirleyin. Fikirler sonsuzdur: Oturma odanızda, bir barda, bir parkta, bir topluluk merkezinde, bir sınıfta ya da gerçekten herhangi bir yerde bir takas yapabilirsiniz. Bir etkinliğin başarısını alanın uygunluğu belirleyebilir. Sorulacak bazı sorular: Yeterince geniş mi – eşyaları gözle görülür şekilde yerleştirecek ve beklediğiniz insanları alacak yeterli alan var mı? Halka açık bir etkinlikse, herkes tarafından erişilebilir mi? Dev kıyafet yığınlarının bir koltuğu kapladığı, bir şeyleri bulmanın zorlaştığı salon takaslarında bulundum. Düzenlediğim “Swap, Share and Shmooze” halka açık bir etkinlik olarak mahalle kilisesinde yapılmakta ve eşyaları türlerine göre ayırmak için ideal olan birkaç büyük yuvarlak masa bulunmakta.
3) Odağı belirleyin. Neleri takas etmek istersiniz? Giysi? Mutfak eşyaları? Kostümler? Takı? Şapkalar? Kitaplar? El aletleri? Yukarıdakilerin hepsi? Takaslar ve ücretsiz mağazalar her şey için işe yarayabilir. Odağınızın ne olacağına, alanınıza ve topluluğunuza göre karar verin. İlanlarınızın açık, net olduğundan emin olun.
4) Etkinliği duymayan kalmasın. E-posta ve sosyal medya tanıtımları, özellikle takas arkadaşlarla birlikte ya da mevcut bir grup aracılığıyla yapılıyorsa harika olabilir. Mahalle etkinliği için, bu el ilanlarını kafelere, kütüphanelere ve öncelikli olarak bir bülten panosunun bulunduğu her yere götürün. Yerel blok birlikleri (aynı blokta yaşayanların güvenli ve çekici bir mahalle sağlamak için birlikte çalıştıkları organizasyonlar), topluluk kurulları ve seçilmiş yetkililerle de temasa geçebilirsiniz.
Bu etkinlikler … yeteneklerini paylaşmanın ve arkadaşlıklar kurmanın harika bir yoludur.
5) Modelinizi seçin. Herkes dev çantalarla görünmeden önce, bir planınız olduğundan emin olun, yoksa kaos ortaya çıkar. Belirli bir alana yerleştirilmeden önce her bir eşyanın gösterildiği ve bilgi verildiği evde yapılan takaslarda bulundum. Bizim Swap, Share ve Shmooze etkinliklerimizde, her masaya işaretler koyuyoruz ve alışverişe başlamadan önce herkesin kendi eşyalarını koymasını sağlıyoruz. Gönüllüler bu süreci kolaylaştırmaya yardımcı olur. Ayrıca herkesin getirdiği yiyecekleri koyduğu bir atıştırmalık masasını kartvizitler, broşürler ve diğer malzemeler için hazırlıyoruz.
6) Arta kalanlar için bir düzenleme yapın. En başarılı etkinliklerde bile istenmemiş parçalar olacaktır. Küçük, evde yapılan takaslarda, kalan eşyaları yerel bir barınağa ya da hayır kurumu mağazasına götürmek kolay olabilir. Daha büyük çaplı etkinlikler için, Birleşik Savaş Gazileri Konseyi veya benzeri kâr amacı gütmeyen kuruluşların kalanları toplaması için önceden ayarlamalar yapıyoruz.
7) Düzenli olun. Büyük çaplı etkinliklerde, işleri yoluna koymak için başkalarıyla işbirliği yapın ve olumlu bir ortam yaratın. Belki temel kurallar hakkında bilgi vermek isteyebilirsiniz. Bizim başımıza hiç gelmedi ama bir keresinde dış mekândaki bir ücretsiz mağazada iki grup arasında oldukça berbat bir çekişmeye tanık oldum. Gittiğim yıllık ev takaslarından birinde, resmi olarak bir şey talep etmeden önce, başka birinin de ilgilenip ilgilenmediğini görmek için eşyanın bir süre tutulması zorunludur. Bu sistem her zaman sorunsuz şekilde çalışır. Üzerinde düşünülmüş bir sisteminiz olsun ve onu açıkça anlatın.
8) Eğlenin, iyi hissedin, fotoğraf çekin ve bulduklarınızla mankenlik yapın. Kıyafet takaslarında ayna bulunması iyi olur. Her durumda, en azından birkaç oturma yerinin olması önemlidir. İçecek ve atıştırmalık sunmak her zaman gerekli olmamakla birlikte iyi bir fikirdir.
Hep birlikte tamir edeceğiz ve tamir edilmeseydi çöp olabilecek şeyler için yeni hayatlar yaratacağız.
Ek puan için: Takasınızı takiben hemen bir el sanatı ve tamir gecesine ev sahipliği yapın. Bir sonraki Swap, Share ve Shmooze’den sonra Fixers Collective ile ortaklık yapmayı planlıyoruz. Plan, misafirlerin kırılmış eşyalarını, alet kutularını, dikiş takımlarını ve en önemlisi hayallerini getirmelerini sağlamaktır. Hep birlikte tamir edeceğiz ve tamir edilmeseydi çöp olabilecek şeyler için yeni hayatlar yaratacağız.
Not: Chana Widawski’nin Shareable blogunda 10 Aralık 2018 tarihinde yayımlanan yazısından Aylin Çiğdem Köne tarafından çevrilmiştir. Erişim
