Kooperatif hareketi gençlere umut veriyor mu sorusuna ‘evet’ cevabını vermek kolay değil çünkü gençler arasında kooperatif modeline ilişkin farkındalık oldukça düşük düzeyde. Birleşik Kralllık’ta yapılan bir anketin sonuçlarına göre, gençlerin %54’ü tek bir kooperatifin bile adını bilmiyor. Öte yandan %66’sı şirketlerin işçilere ve tüketicilere ahlak ilkelerine uygun davranmasını istiyor. Bu verilerden yola çıkan Birleşik Krallık Kooperatif Grubu daha çok gencin kooperatiflere katılması için harekete geçmiş durumda!
Birleşik Krallık Kooperatif Grubu CEO’su Rose Marley, ruh sağlığı, iş güvenliği, kariyer beklentileri, çalışma hayatları üzerinde kontrol eksikliği, iklim değişikliği ve kişisel verilerle ilgili endişelerin gençlerde strese neden olduğunu, ancak bu sorunlara karşı kooperatif çözümlerinin mevcut olduğunu söylüyor.
16-25 yaş arasındaki her üç gençten ikisi (%66) gençler için yeterli sayıda iyi iş olmadığını düşünüyor ve %61’i geçici işler (gig) ekonomisinin kendilerine adil davranmadığına inanıyor. YouGov tarafından uygulanan ankete göre, neredeyse her üç gençten biri iş güvencesi yokluğunu (%32), çalışma hayatı üzerinde kontrol gücünün olmayışını (%30) ve kariyer beklentilerinin tükenmesini (%28) bizzat yaşamış ya da bu sorunları yaşayan bir arkadaşa sahip.
“Kooperatifler Hollanda, Finlandiya ve Fransa gibi ülkelerde yaygındır ve bu ülkeler ne tesadüftür ki çocuk refahı ve mutluluğunda ilk 10’da yer almaktadır. Fransa’daki kooperatif sayısı Birleşik Krallık’takinin altı katıdır ve Finlandiya halkının %90’ı bir kooperatife üyedir.”
Ancak Birleşik Krallık’ta, Birleşik Krallık ekonomisi için değeri sadece 40 milyar Sterlin olsa da kooperatiflerin gençlerin hayatlarını dönüştürebileceği ve en çok ihtiyaç duyulan zamanda umut ve çözüm getirebileceği az bilinen bir iş sırrıdır.
— Rose Marley, CEO, Birleşik Krallık Kooperatif Grubu
Marley, “gençler arasında kooperatif modeline ilişkin farkındalık oldukça düşük; yarısından fazlası tek bir kooperatifin adını bile söyleyemiyor*, ancak her üç gençten ikisi** müşterilerine ve çalışanlarına adil davranan etik bir işveren arıyor. Onları, çalıştıkları, yaşadıkları ve alışveriş yaptıkları yerlerde söz sahibi olmanın bir yolu olarak kooperatiflere katılma kavramıyla yeniden tanıştırmanın zamanı geldi,” diye devam ediyor.
Ivan Gonzalez, Lucy King, Max Gerber ve Noga Enbar, Londra’nın teknoloji kooperatifleri topluluğu aracılığıyla tanıştıkları serbest çalışanlardan oluşan bir kolektif olarak çalışmaya başladılar ve uygulamalar, internet siteleri ve dijital araçlar üreten bir ajans olan In Fact Digital Co-op’u (Gerçekten Dijital Kooperatif) kurdular.
Kooperatif yapısının geleceğimiz olduğuna inanıyoruz. Zaten başka türlü bir iş kurmayı hiç düşünmedik. Kendi kaderimizi elimizde tutmak istedik.
— Lucy King, InFact Digital
Londra’nın Finsbury Park bölgesindeki Wings (Kanatlar) platform kooperatifi, mevcut yemek dağıtım uygulamalarına etik bir alternatif sunmak ve kuryelere adil ücretler ve koşullar sağlamak amacıyla Temmuz 2021’de kuruldu.
Wings’in kurucu ortağı Rich Mason, “Şu anda gig ekonomisinde kötü koşullarda çalışan her bir sürücünün eninde sonunda düzgün, onurlu ve makul ücretli bir iş seçeneğine sahip olmasını istiyorum” diyor.
Gençlerin neredeyse yarısı kişisel verilerinin nasıl kullanıldığı konusunda kaygılıyken (%49), %41’i de teknolojinin birkaç şirket ya da kişi tarafından kontrol edilmesinden endişe duyuyor. Ancak yine de bununla başa çıkmanın kooperatifçiliğe dayalı bir yolu var.
Platform kooperatifleri, mülkiyeti ve yönetimi kullanıcılara ve hizmetleri sağlayan kişilere ait olan teknoloji platformlarıdır. Open Data Services gibi kooperatifler, Dünya Bankası gibi kuruluşlarla birlikte çalışarak güçlü değerler ve etik ilkeler doğrultusunda açık ve şeffaf veri sağlamaya gayret etmektedir.
Her üç gençten ikisi (%68) ya kişisel deneyimleri ya da ruh sağlığı sorunları olan bir arkadaşı olması sebebiyle ruh sağlığı sorunlarını ilk elden tecrübe ederken, genel halka hitap eden perakende kooperatifleri örneğin Kooperatif Grubu gençleri endişelendiren en önemli sorun olan ruh sağlığı ile mücadele etmek için adımlar atıyor. Grubun Mind ile yaptığı işbirliğinde, ruh sağlığı yardım kuruluşu için 8 milyon Sterlin taahhüt edildi ve bugüne kadar 5,5 milyon Sterlin toplandı.
Bu yılın başlarında Nature dergisinde yayınlanan bir araştırma, iklim kaygısının dünya genelinde çocuklarda ve gençlerde yaygın olduğunu ortaya koydu. İşte yine, kooperatif hareketinin umut verebileceği bir alan. Ortakların mülkiyetindeki işletmelerin üçte ikisi karbon emisyonlarını azaltmak için harekete geçmektedir ve harekete geçenlerin beşte biri net sıfır hedefi açıklamıştır.
Gençler, yeni nesil kooperatif ortaklarına ilham vermeye, onları desteklemeye ve hepimiz için daha adil bir gelecek sağlamak üzere teknoloji ve verilerin etik sahipliğini benimsemeye ve etkilemeye odaklanan yeni stratejimizin merkezinde yer alıyorlar.
— Rose Marley
“Gençlerin kooperatif çözümleri konusunda farkındalıklarını artırmak için bu yıl bir gençlik zirvesi düzenleyeceğiz. Gençlik zirvesi daha fazla genci kooperatiflere katılmaya teşvik etme hedefimizin ilk adımı olacak” diye ekliyor.
Veri kaynakları
- Aksi belirtilmediği sürece tüm rakamlar YouGov Plc’den alınmıştır. Toplam örneklem büyüklüğü Birleşik Krallık vatandaşı 16-25 yaş arası çevrimiçi 2016 kişidir. Saha çalışması 3 – 12 Aralık 2021 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Anket çevrimiçi olarak gerçekleştirilmiştir. Rakamlar ağırlıklandırılmıştır ve Birleşik Krallık’taki tüm 16-25 yaş arası çevrimiçi kullanıcıları temsil etmektedir.
- Çocuk refahı ve mutluluğu raporu UNICEF Innocenti Report Card (Eylül 2020)
- Co-operatives Europe National Report: Finland(Eylül 2020)
- Gençlerin iklim kaygısı önemli bir anketle ortaya kondu (Nature, Eylül 2021)
**Katılımcıların %54’ü tek bir kooperatif ismi verememiştir.
**Katılımcıların %66’sı nasıl bir işveren için çalışmak istediklerini değerlendirirlerken adil davranmanın (yani personele ve müşterilere karşı etik olmanın) kendileri için önemli olduğunu belirtmiştir.
Not 1: Co-operatives UK internet sitesinde 3 Ocak 2022 tarihinde yayımlanan haberden Aylin Çiğdem Köne tarafından çevrilmiştir. Erişim
Not 2: Öne çıkan görsel In Fact Digital Co-op internet sitesinden alınmıştır.
