Mondragon Kooperatif Grubunun bir üyesi olan Ausolan 17 feminist kadın tarafından 1969 yılında İspanya’nın Bask Bölgesinde kurulmuş bir işçi kooperatifi. Bir kafeterya ve okul kantini işleterek yola çıkan kooperatif, bugün 13.000 ortağı ile uluslararası ölçekte faaliyet gösteren dev bir işletmeye dönüşmüş. Grupo Ausolan, kadın liderliğinin doğru kooperatifçilik ile birleştiğinde neler başarılabileceğinin canlı bir örneği.
Ausolan Grubunun hikâyesi kadın güçlenmesinin ve kadınların girişimcilik başarısının bir örneği.
1960’larda İspanya’nın Bask Bölgesinde bir işçi kooperatifi olarak kurulan Grupo Ausolan, başta ekonomik bağımsızlık ve kişisel gelişim peşinde olan 17 kadından ibaretti.
1960’ların İspanyasında kadın olmak sosyal, ekonomik ve politik haklar bakımından çok zordu. O dönemde kadınların sadece evlenene kadar çalışmasına izin veriliyordu. Toplumun kadınlardan beklentisi, evlendikten kısa bir süre sonra işlerini bırakıp ev kadınları olarak yaşamalarıydı.
İşte bu ortamda 1969’da 17 kadından oluşan bir grup, Mondragon Şirketini kuran yörenin genç rahibi José María Arizmendiarreta’nın yardımıyla bütün engelleri aşıp Grupo Ausolan’ı kurmayı başardılar. Grupo Ausolan, zamanının ötesindeki kadınların liderliğinde ilerleyen kadın kolektifinin emeklerini birleştirebilecekleri bir proje olarak doğdu. Evlendikten sonra işlerine dönmek isteyen bu kadınlar, evlilik ve işten birini seçmek yerine her ikisine de sahip olmaları gerektiğine inanıyorlardı.
Bu kadın kooperatifi, yerel bir kafeterya ve okul kantini işleterek gıda üretimine başladı. Zamanla kooperatif büyümeye ve temizlik hizmetleri sunmaya başladı, nihayetinde ilk kreşlerini açmayı bile başardılar. Bu kreş kooperatif için bir sıçrama tahtası oldu çünkü çalışan kadınlar çocuklarını uygun bakımı alacakları bir yere bırakabiliyorlardı.
Günümüzde kooperatifin 13.000 işçi ortağı var; ortakların %95’i kadın, 220’si dezavantajlı işçiler ve 2.000’den fazlası genç (35 yaşın altında). Dört ana faaliyeti yürütüyorlar: Topluluklar için yemek üretimi, tesisler için temizlik hizmetleri, gurme yemek hizmetleri ve organizasyonlara personel sağlama.
Günlük faaliyetlere gelince, kooperatifin tüm ortakları şirket temsilcilerini demokratik yolla seçiyor. Kurum, düzenli olarak bir araya gelen belli konseylere ve komitelere ayrılmış vaziyette. Bu komiteler ayda bir kez kooperatif başkanlığı ve genel müdürlük ile bir araya gelerek fikirlerini ve önerilerini paylaşıyor. Yılda bir kez Genel Kurul düzenleniyor. Burada başkanlık planlarını oylamaya sunuyor ve elbette tüm ortaklar katılmaya ve oy vermeye davetli!
Genel Müdürlükten Joseba Jainaga bir kooperatif için çalışmanın faydalarından bahsediyor: “Kooperatifimizin işgücü devir oranının bu kadar düşük olmasının bir sebebi var. Özetle, buraya ne kattığımız ve buranın bize ne verdiği diğer şirketlere kıyasla birbirlerine çok daha bağlı.”
Yıllık 235 milyon avroyu bulan bir ciroyla ve %98’lik bir müşteri bağlılığıyla Ausolan okullara, hastanelere ve evlere günde 260.000’den fazla menü sunuyor. Son yıllarda Ausolan, Avrupa ve Latin Amerika’dan başlayarak (2016’da Fransa’da Ausolan Pays Basque’ın açılışıyla, 2018 Nisan’ında Şili’de Génova Servicios’un ve 2019’da Food Solutions’ın satın alınmasıyla) faaliyetlerini uluslararası ölçeğe taşıdı.
Bunların yanı sıra kooperatif dayanışma projelerine ve yerel sosyal dönüşüm projelerine katılıyor. Son yıllarda gelir fazlasının %10’u, yüzü aşkın dayanışma projesine bağışlanmış.
Kooperatif 2019’da 50. yıldönümünü kutladı. Şenliklerin bir parçası olarak “17 kadın” isimli bir belgesel dizisi hazırlandı. Ödüller kazanan belgeselde, kooperatifin tarihindeki önemli noktalar öne çıkarılıyor. Diziyi buradan izleyebilirsiniz (İspanyolca).
Bu işçi kooperatifi ortaklaşmanın ve dayanışmanın canlı bir örneği; amaçlarına ulaşmayı başarıp tarih yazmış, zamanlarının ötesindeki kadınların hakiki bir örneği. Enhorabuena Ausolan!
Grupo Ausolan MONDRAGON Şirketinin bir parçası ve İspanyol üyemiz COCETA’nın bir üyesidir.
Not 1: CECOP internet sitesinde 14 Ekim 2020 tarihinde yayımlanan yazıdan Barış Soysaraç tarafından çevrilmiştir. Erişim
Not 2: Öne çıkan görsel, https://www.noticiasdenavarra.com/navarra/2023/09/09/ausolan-comer-ciencia-conciencia-7229042.html#foto=1
